معنی درس هشتم فارسی هفتم زندگی همین لحظه هاست + آرایه‌های ادبی

زمان، ارزشمندترین دارایی انسان است. در این درس، اهمیت وقت و چگونگی بهره‌برداری از آن مورد بررسی قرار گرفته است. نویسنده با ارائه مثال‌هایی، نشان می‌دهد که عمر حقیقی تنها در رفتارهای نیک و کارهای مفید معنا می‌یابد. در ادامه، مفهوم درس هشتم فارسی پایه هفتم را همراه با واژه‌های مهم و آرایه‌های ادبی بررسی خواهیم کرد.

معنی درس هشتم فارسی هفتم

بخش اول:
 زندگی مجموعه‌ای از روزها و ماه‌ها و سال‌هاست؛ روزهایی که به شتاب می‌گذرند و هرگز باز نمی‌گردند.
می‌گویند وقت طلاست ولی بدون تردید وقت از طلا گران‌بهاتر است؛ زیرا با صرف وقت می‌توان طلا به دست آورد ولی دقایق تلف شده را با طلا نمی‌توان خرید.

📌 واژه‌های مهم:

• شتاب: سرعت، تندی
• گران‌بها: ارزشمند
• صرف: به کار بردن، خرج کردن
• تلف شده: نابود شده، هدر رفته

📌 آرایه‌های ادبی:

• می‌گویند وقت طلاست: تشبیه (وقت به طلا تشبیه شده است)
• روز، ماه، سال: مراعات نظیر

بخش دوم:
 چه بسیارند آنانی که وقت خود را بیهوده تلف می‌کنند. گویی قرن‌های طولانی در این جهان زندگی خواهند کرد. اگر پولشان گم شود، دل‌آزرده می‌شوند و در جست‌وجوی آن، دنیا را زیر و رو می‌کنند امّا هرگز از تلف شدن وقت خویش نگران و ناراحت نمی‌شوند.

📌 واژه‌های مهم:

• گویی: انگار، گویا
• تلف شدن: نابود شدن، هدر رفتن
• نگران: ناراحت، مضطرب

📌 آرایه‌های ادبی:

• دل‌آزرده شدن: کنایه از ناراحت و غمگین شدن
• زیر و رو کردن دنیا: کنایه از تلاش فراوان برای یافتن چیزی
• زیر، رو: تضاد

بخش سوم:
 عمر حقیقی را، شناسنامهٔ ما تعیین نمی‌کند. زیستن و زندگی زیبا، تنها همان فرصت‌هایی است که با رفتارهای زیبا و کارهای بزرگ می‌گذرد.

📌 واژه‌های مهم:

• حقیقی: واقعی، راستین
• تعیین: مشخص کردن
• زیستن: زندگی کردن
• فرصت: مجال، وقت مناسب

بخش چهارم:
می‌گویند، اسکندر در اثنای سفر به شهری رسید و از گورستان عبور کرد. سنگ مزارها را خواند و به حیرت فرو رفت؛ زیرا مدّت حیات صاحبان قبور که بر روی سنگ‌ها حک شده بود، هیچ‌کدام از ده سال تجاوز نمی‌کرد.

📌 واژه‌های مهم:

• اثنا: در میان
• حیات: زندگی
• حیرت: تعجب و شگفتی
• قبور: جمع قبر، آرامگاه

بخش پنجم:
یکی از بزرگان شهر را پیش خواند. به او گفت: »شهری به این صفا، با هوای خوب و آب گوارا، چرا زندگی مردمش چنین کوتاه است؟« آن مرد بزرگ پاسخ داد: »ما زندگی را با نظری دیگر می‌نگریم، زندگی به خوردن و خفتن و راه رفتن نیست. اگر چنین باشد، ما با حیوانات تفاوتی نداریم. زندگی حقیقی آن است که در جست‌وجوی دانش و یا کار مفید و سازنده بگذرد. با این قرار، هیچ‌کس بیش از پنج و شش و حدّاکثر ده سال زندگی نمی‌کند؛ زیرا قسمت اعظم عمر به غفلت سپری می‌شود«.
کسی در زندگی موفّق است که اکنون و فرصت حال را دریابد و همیشه فکر کند که بهترین فرصت من امروز است. امروز را به فردا افکندن و به امید آینده نشستن، کار درستی نیست. همچنان که امروز را به یادآوری گذشته‌های از دست رفته، گذراندن و افسوس خوردن نیز شایسته نیست.

📌 واژه‌های مهم:

• صفا: پاکی، آرامش
• خفتن: خوابیدن
• تفاوت: فرق
• اعظم: بزرگ‌تر
• غفلت: ناآگاهی، بی‌خبری

📌 آرایه‌های ادبی:

• پنج، شش، ده: مراعات نظیر
• امروز و فردا: تضاد
• سپری کردن: کنایه از گذراندن

خیّام شاعر بزرگ ایرانی گفته:

از دی که گذشت هیچ از او یاد مکن ◈※◈ فردا که نیامده است فریاد مکن
بر نامده و گذشته، بنیاد مکن ◈※◈ حالی خوش باش و عمر بر باد مکن

معنی: به گذشته و اتفاقاتی که افتاده فکر نکن، از آینده‌ای که هنوز نیومده نترس. به زمانی که گذشته و چیزی که هنوز نیومده هیچ اعتمادی نکن، به زندگی خودت بچسب و از لحظه‌ها استفاده کن. عمرت رو هدر نده.

واژه‌های مهم:

• دی: دیروز
• یاد: خاطر
• فردا: آینده
• فریاد: داد و بیداد
• نامده: آینده
• حالی: حالا

آرایه‌های ادبی:

• “عمر بر باد مکن”: کنایه از اینکه عمر رو بی‌هدف تلف نکن
• “بنیاد مکن”: کنایه از اینکه به چیزی که نه گذشته نه آینده هست تکیه نکن
• “نامده و گذشته”: تضاد
• “دی” و “فردا”: مراعات نظیر

دانش زبانی:

• دی: متمم
• گذشت: فعل
• او: متمم
• فردا: نهاد
• نیامده است: فعل
• عمر: مفعول

بخش ششم:

می‌گویند: قدر وقت را بدانید و دقایق گران‌بها را بیهوده از دست مدهید. مقصود این نیست که دائماً در کوشش و اضطراب باشید و راحت و آرام بر خود حرام کنید. ساعاتی که در مصاحبت دوستان می‌گذرد یا برای گردش و ورزش و بازی‌های تفریحی مصرف می‌شود، در ردیف اوقات تلف شده نیست.

واژه‌های مهم:

• قدر: ارزش
• گران‌بها: ارزشمند
• مَدَهید: ندهید
• مقصود: هدف
• دائماً: همیشه
• کوشش: تلاش
• اضطراب: نگرانی
• آرام: آرامش
• حرام: اشتباه
• ساعات: لحظات
• مصاحبت: دوستی
• تفریح: شادمانی
• اوقات: وقت
• تلف شده: از دست رفته

نکته ادبی:

• “گردش” و “تفریح”: مراعات نظیر

بخش هفتم:

وقتی زیبایی‌های آفرینش را می‌بینیم، وقتی سبزه‌ها، گل‌ها، درختان، آسمان آبی یا پر ستاره را با شگفتی و اعجاب مرور می‌کنیم و یا بر ساحل دریا، یا رودخانه می‌نشینیم، وقت خود را تلف نکرده‌ایم. اینها جزء زندگی است مخصوصاً اگر با تأمّل و فکر و عبرت همراه باشد.

واژه‌های مهم:

• سبزه: چمن
• اعجاب: شگفتی
• جزء: بخشی از
• مخصوصاً: بخصوص
• تأمّل: تفکر
• عبرت: پند گرفتن

آرایه‌های ادبی:

• “سبزه‌ها، گل‌ها و درختان”: مراعات نظیر
• “ساحل، دریا، رودخانه”: مراعات نظیر

بخش هشتم:

 زندگی، همین لحظه‌هاست و از دست دادن فرصت‌ها جز غصّه و اندوه چیزی همراه ندارد.
این سخن زیبای نهج‌البلاغه، یادمان باشد: «فرصت‌ها مثل گذشتن ابرها می‌گذرند، فرصت‌های خوب و عزیز را دریابید»

واژه‌های مهم:

• فرصت: وقت مناسب
• اندوه: غم
• نهج‌البلاغه: کتابی که سخنان حضرت علی (ع) توش جمع شده

آرایه‌های ادبی:

• “فرصت‌ها مثل ابرها می‌گذرند”: تشبیه (فرصت‌ها به ابرها تشبیه شده‌اند).

دانش زبانی:

• “فرصت‌ها”: نهاد
• “مثل”: حرف اضافه
• “گذشتن ابرها”: متمم
• “می‌گذرند”: فعل

جمع‌بندی

این درس، بر ارزش والای زمان و ضرورت استفاده بهینه از آن تأکید دارد. نویسنده نشان می‌دهد که عمر واقعی تنها در انجام کارهای نیک و مفید معنا می‌یابد. از این‌رو، موفقیت در گرو درک لحظه حال و بهره‌گیری از فرصت‌های موجود است. زندگی را نباید تنها در خوردن و خوابیدن خلاصه کرد، بلکه باید آن را صرف یادگیری و انجام کارهای سودمند نمود.