معنی درس دوم (فضل خدا) فارسی پنجم دبستان + کلمات، هم خانواده و متضاد

درس دوم فارسی پایه پنجم ابتدایی با عنوان “فضل خدا”، درباره لطف و نعمت‌های بی‌شمار خداوند سخن می‌گوید و به دانش‌آموزان می‌آموزد که چگونه به شکرگزاری از خداوند بپردازند. این درس، علاوه بر اشاره به شگفتی‌های خلقت، حس سپاس‌گزاری و تحسین زیبایی‌های طبیعت را در کودکان تقویت می‌کند. در ادامه، معنی شعر، کلمات سخت، هم‌خانواده‌ها و متضادها با زبانی ساده و قابل درک آورده شده است.

معنی شعر فضل خدا فارسی پنجم دبستان

1. فضل خدای را، که تواند شمار کرد؟
   یا کیست آن که شکر یکی از هزار کرد؟
   معنی ساده: چه کسی می‌تواند همه نعمت‌های خداوند را بشمارد؟ یا چه کسی می‌تواند حتی برای یکی از هزاران نعمت خداوند به طور کامل شکر کند؟ (هیچ‌کس نمی‌تواند.)
2. بحر آفرید و برّ و درختان و آدمی
   خورشید و ماه و انجم و لیل و نهار کرد
   معنی ساده: خداوند دریا، خشکی، درختان، انسان، خورشید، ماه، ستارگان، شب و روز را آفرید.
3. اجزای خاک مرده، به تأثیر آفتاب
   بستان میوه و چمن و لاله زار کرد
   معنی ساده: خداوند خاک خشک و بی‌جان را با کمک نور خورشید به باغ‌های پرمیوه، چمنزار و گلزار تبدیل کرد.
4. ابر، آب داد بیخ درختان مرده را
   شاخ برهنه، پیرهن نوبهار کرد
   معنی ساده: خداوند ابر را فرستاد تا ریشه درختان خشک را آب بدهد و شاخه‌های خالی درختان را با لباس سبز بهار بپوشاند.
5. توحید گوی او، نه بنی آدم اند و بس
   هر بلبلی که زمزمه بر شاخسار کرد
   معنی ساده: فقط انسان‌ها نیستند که خدا را ستایش می‌کنند، بلکه هر پرنده‌ای که روی شاخه‌های درخت آواز می‌خواند نیز خداوند را ستایش می‌کند.

معنی کلمات درس دوم فارسی پنجم

• فضل: بخشش و لطف
• بحر: دریا
• بر: خشکی
• انجم: ستارگان
• لیل: شب
• نهار: روز
• اجزا: بخش‌ها
• بیخ: ریشه
• برهنه: بدون برگ یا پوشش
• توحیدگوی: ستایش‌کننده خدا
• زمزمه: آواز و سرود آرام
• شاخسار: شاخه‌های درخت

مخالف‌ها و متضادها

• بحر ≠ بر
• لیل ≠ نهار
• مرده ≠ زنده
• برهنه ≠ پوشیده
• بزرگ ≠ کوچک
• غمگین ≠ شاد
• مغرور ≠ فروتن

هم‌خانواده‌های مهم

• فضل: فضیلت، فاضل
• انجم: نجوم، منجم
• شکر: شاکر، تشکر
• تأثیر: اثر، مؤثر
• تعریف: معرفی، تعریف‌شده

جمع‌بندی

درس دوم فارسی پنجم ابتدایی، نعمت‌ها و لطف‌های بی‌پایان خداوند را به زیبایی توصیف می‌کند و اهمیت شکرگزاری و شناخت عظمت خداوند را به دانش‌آموزان یادآور می‌شود. این درس علاوه بر تقویت حس خداشناسی، نگاه کودکان را به زیبایی‌های طبیعت بازتر می‌کند و حس قدردانی از خالق مهربان را در آنان پرورش می‌دهد.