سوالات روانشناسی یازدهم انسانی درس ششم تفکر (۲) تصمیم گیری با جواب

تصمیم‌گیری یکی از مهم‌ترین مهارت‌های شناختی انسان است که در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی تأثیر دارد. این مهارت شامل بررسی گزینه‌ها، تحلیل پیامدها و انتخاب بهترین راهکار ممکن است. در این مجموعه سوالات درس ششم روانشناسی پایه یازدهم، به بررسی جنبه‌های مختلف تصمیم‌گیری، سبک‌های مختلف آن و موانع موجود در این فرآیند می‌پردازیم.

نمونه سوالات درس ۶ روانشناسی یازدهم انسانی

1. تعریف تصمیم‌گیری چیست؟
   ✅ تصمیم‌گیری به معنای بررسی گزینه‌های موجود و گزینش بهترین گزینه از میان آن‌هاست.

2. پیچیده‌ترین و برترین فعالیت ذهنی انسان چیست؟
   ✅ تصمیم‌گیری

3. دو شرط مهم برای اتخاذ تصمیم صحیح از دیدگاه امام علی (ع) چیست؟
   ✅ ۱- در حکمت ۱۷۳ نهج البلاغه آمده است: «کسی که نظرات گوناگون را بررسی می‌کند، بهتر می‌تواند درستی را از نادرستی تشخیص دهد».
   ✅ ۲- در حکمت ۲۷۴ نهج البلاغه ذکر شده است: «هنگامی که به یقین رسیدید، اقدام نمایید».

4. شباهت بین حل مسئله و تصمیم‌گیری در چیست؟
   ✅ تصمیم‌گیری نوعی حل مسئله محسوب می‌شود، زیرا در هر دو فرآیند، فرد با یک موضوع مواجه شده و باید بهترین راهکار را انتخاب کند.

5. در چه مواردی حل مسئله و تصمیم‌گیری با یکدیگر تفاوت دارند؟
   ✅ الف) در تصمیم‌گیری فرد باید از بین گزینه‌های موجود انتخاب کند، اما در حل مسئله باید راه‌حل‌ها را خودش ایجاد کند.
   ✅ ب) تصمیم‌گیری با اولویت‌ها سر و کار دارد، در حالی که حل مسئله به دنبال یافتن بهترین راهکار است.
   ✅ ج) در تصمیم‌گیری، مهم‌ترین دغدغه فرد، انتخاب بهترین گزینه است، اما در حل مسئله تمرکز روی پیدا کردن روش‌های کارآمد است.

6. تصمیم‌ها بر اساس چه عواملی با یکدیگر متفاوت هستند؟
   ✅ تصمیم‌ها از لحاظ اهمیت و تعداد گزینه‌ها متفاوت‌اند و بر این اساس به چهار دسته تقسیم می‌شوند:
   ۱- تصمیم مهم و ساده
   ۲- تصمیم مهم و پیچیده
   ۳- تصمیم معمولی و ساده
   ۴- تصمیم معمولی و پیچیده

7. انواع تصمیم‌گیری از نظر تعداد افراد درگیر در فرآیند تصمیم‌گیری کدام‌اند؟
   ✅ تصمیم‌گیری به دو دسته فردی و گروهی تقسیم می‌شود.
   مثال: انتخاب یک رشته تحصیلی نمونه‌ای از تصمیم فردی و انتخاب رئیس‌جمهور نمونه‌ای از تصمیم گروهی است.

8. معیارهای تصمیم‌گیری را نام ببرید.
   ✅ هزینه‌ها، مزایا و میزان ریسک

9. چرا بسیاری از افراد از تصمیم‌گیری‌های پرخطر اجتناب می‌کنند؟
   ✅ به این دلیل که نسبت به نتایج احتمالی اطمینان کافی ندارند.

10. چرا بسیاری از مردم شرط‌بندی ۵۰-۵۰ را نمی‌پذیرند؟
    ✅ زیرا از ضرر گریزان هستند.

11. منظور از فرار از ضرر چیست؟
    ✅ یعنی فرد از دست دادن را بیش از به دست آوردن در نظر می‌گیرد و نسبت به آن حساس‌تر است.

12. منظور از سبک تصمیم‌گیری چیست؟
    ✅ سبک تصمیم‌گیری به روش‌های مشخص و ثابتی گفته می‌شود که افراد هنگام تصمیم‌گیری از آن‌ها استفاده می‌کنند.

13. انواع سبک‌های تصمیم‌گیری را نام ببرید.
    ✅ تکانشی، احساسی، وابسته، اجتنابی، منطقی

14. ویژگی‌های سبک تصمیم‌گیری تکانشی چیست؟
    ✅ این سبک تصمیم‌گیری ناگهانی، بدون محاسبه و بر اساس هیجانات لحظه‌ای انجام می‌شود.
    مثال: فردی که بدون فکر، در لحظه مرتکب یک عمل خطرناک می‌شود.

15. در تصمیم‌گیری احساسی چه عواملی تأثیرگذار هستند؟
    ✅ احساسات و هیجانات زودگذر عامل اصلی در این نوع تصمیم‌گیری هستند.
    مثال: فردی که بدون توجه به شرایط، تنها بر اساس احساسات وارد یک رابطه می‌شود و بعدها دچار مشکلات می‌شود.

16. چرا احساسات نمی‌توانند مبنای مناسبی برای تصمیم‌گیری باشند؟
    ✅ به این دلیل که احساسات زودگذر و ناپایدارند و ممکن است فرد را به انتخاب نادرستی سوق دهند.

17. ویژگی‌های سبک تصمیم‌گیری وابسته چیست؟
    ✅ در این سبک، فرد به جای بررسی شخصی، تصمیم‌گیری را بر اساس نظر دیگران انجام می‌دهد.
    مثال: فردی که به دلیل انتخاب دوستانش، رشته تحصیلی خود را تغییر می‌دهد.

18. تصمیم‌گیری اجتنابی چگونه است؟
    ✅ در این سبک، فرد همواره تصمیم‌گیری را به تعویق می‌اندازد و به امید حل خودکار مشکلات، اقدامی انجام نمی‌دهد.
    مثال: فردی که می‌داند باید روابط نادرست خود را ترک کند اما آن را به تأخیر می‌اندازد.

19. کدام سبک تصمیم‌گیری بهترین روش است؟
    ✅ سبک تصمیم‌گیری منطقی

20. ویژگی‌های سبک تصمیم‌گیری منطقی چیست؟
    ✅ بر پایه تفکر و بررسی کامل راهکارهای مختلف است و روشی منظم و اصولی دارد.

21. مراحل یک تصمیم‌گیری صحیح را بیان کنید.
    ✅ ۱- شناسایی موضوع
    ✅ ۲- بررسی گزینه‌ها
    ✅ ۳- تحلیل ویژگی‌های هر گزینه
    ✅ ۴- ارزیابی پیامدهای احتمالی
    ✅ ۵- انتخاب بهترین گزینه
    ✅ ۶- اجرای تصمیم
    ✅ ۷- ارزیابی نتایج

22. موانع تصمیم‌گیری چیست؟
    ✅ سوگیری تأیید، اعتماد افراطی، کوچک شمردن خود، کنترل نکردن هیجانات

23. سوگیری تأیید به چه معناست؟
    ✅ یعنی فرد فقط اطلاعاتی را انتخاب کند که باورهای قبلی‌اش را تأیید می‌کند.
    مثال: فردی که باوجود شواهد خلاف، همچنان اعتقاد دارد که افراد شهر خودش هرگز مرتکب اشتباه نمی‌شوند.

جمع‌بندی

تصمیم‌گیری مهارتی است که بر کیفیت زندگی افراد تأثیر مستقیم دارد. انتخاب‌های درست و منطقی، نتایج مثبتی به همراه دارند، در حالی که تصمیم‌گیری‌های عجولانه و احساسی می‌توانند فرد را دچار مشکلات جدی کنند. شناخت سبک‌های مختلف تصمیم‌گیری، آگاهی از موانع آن و به‌کارگیری روش‌های منطقی، راه را برای اتخاذ بهترین تصمیم‌ها در زندگی هموار می‌سازد.