سوالات تاریخ یازدهم انسانی درس دوازدهم فرهنگ و هنر در عصر مغول- تیموری

درس دوازدهم تاریخ پایه یازدهم انسانی به بررسی اعتقادات مذهبی مغولان و تأثیر اسلام بر حکومت‌های مغولی و تیموری می‌پردازد. همچنین نقش هنر، فرهنگ، تصوف و تاریخ‌نگاری در این دوران مورد توجه قرار گرفته است. در ادامه، مجموعه‌ای از سوالات این درس همراه با پاسخ ارائه شده است تا درک بهتری از مفاهیم این دوره تاریخی به دست آورید.

سوالات درس دوازدهم تاریخ یازدهم انسانی با جواب

سوالات متن درس ۱۲ تاریخ یازدهم انسانی

پیش از مسلمان شدن، مغولان چه باورهای دینی داشتند؟
مغول‌ها در ابتدا پیرو آیینی به نام «شمنی» بودند که رهبری آن را کاهنان شمن بر عهده داشتند. آن‌ها به مظاهر طبیعت احترام می‌گذاشتند و به یک خدای بزرگ اعتقاد داشتند، اما اعتقادشان به یگانگی خداوند ناقص بود.
مغولان چگونه با ادیان گوناگون برخورد می‌کردند؟
آن‌ها تعصبی نسبت به دین‌های مختلف نداشتند و با پیروان دیگر ادیان رفتار ملایمی داشتند.
چرا مغولان نسبت به مسائل مذهبی تسامح و تساهل داشتند؟
این مسئله بیشتر به سبک زندگی آنان مربوط می‌شد، اما پذیرش ادیان گوناگون از سوی فرمانروایان مغول نیز در این موضوع بی‌تأثیر نبود.
رویکرد باز مغولان نسبت به ادیان دیگر چه اثری بر گسترش اسلام در میان آن‌ها داشت؟
این شرایط باعث شد که بزرگان ایرانی، از جمله علما و مشایخ صوفی، از فرصت استفاده کرده و مغولان را با دین اسلام آشنا کنند.
چرا گرویدن مغولان به اسلام رویدادی مهم در دوران ایلخانان محسوب می‌شود؟
با پذیرش اسلام، حکومت ایلخانی رنگ و بوی ایرانی-اسلامی پیدا کرد، نفوذ ایرانیان در دربار بیشتر شد و زمینه برای اصلاحات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی فراهم آمد.
کدام شخصیت علمی در گسترش تشیع در دوران ایلخانان نقش مهمی داشت؟
خواجه نصیرالدین طوسی.
کدام پادشاه ایلخانی به مذهب تشیع گروید؟
الجایتو، فرزند غازان خان.
دیدگاه تیموریان درباره دین و مذهب چگونه بود؟
تیمور و جانشینانش مسلمان بودند و به علما و صوفیان احترام می‌گذاشتند. آن‌ها پیرو مذهب تسنن بودند، اما شیعیان و صوفیان نیز بدون محدودیت خاصی فعالیت می‌کردند.
ویژگی اصلی فضای دینی دوران مغولان و تیموریان چه بود؟
همزیستی مسالمت‌آمیز میان پیروان مذاهب مختلف اسلامی و سایر ادیان.
چرا تصوف در دوران مغول و تیموریان رونق گرفت؟
حملات ویرانگر مغول باعث ایجاد حس ناامنی در مردم شد و بسیاری از آن‌ها به خانقاه‌ها پناه بردند. در نتیجه، طریقت‌های صوفیانه متعددی همچون صفویه، نعمت‌اللهیه و نقشبندیه به وجود آمدند.
افزایش پیروان تصوف چه تأثیری بر جایگاه اجتماعی مشایخ صوفی داشت؟
موقعیت و نفوذ اجتماعی آنان را بالا برد و حتی فرمانروایان نیز به آن‌ها احترام می‌گذاشتند.
در قرن نهم هجری، چه تغییر مهمی در فعالیت صوفیان رخ داد؟
برخی از طریقت‌های صوفیانه به سیاست گرایش پیدا کردند و برای کسب قدرت با حکومت‌ها رقابت کردند.
چگونه فتوحات مغول باعث شکوفایی هنر شد؟
با پیوند سنت‌های هنری سرزمین‌های مختلف، شرایط مناسبی برای رشد هنر در دوران ایلخانان و تیموریان فراهم شد.
چه عواملی موجب رونق فرهنگ و هنر در دوران ایلخانان و تیموریان شد؟
ایجاد مراکز بزرگ فرهنگی و هنری در شهرهایی چون تبریز، شیراز و هرات، و تأسیس کتابخانه‌های عظیم.
هنر نقاشی و نگارگری در عصر ایلخانان چه ویژگی‌هایی داشت؟
این هنر ترکیبی از سبک‌های ایرانی و چینی بود و بیشتر در کتاب‌آرایی و مصورسازی متون علمی و تاریخی مورد استفاده قرار می‌گرفت.
مشهورترین شاهنامه مصور دوران ایلخانان چیست؟
شاهنامه دموت.
وضعیت نگارگری در دوره تیموریان چگونه بود؟
در این دوره، هنر نگارگری رشد بی‌سابقه‌ای داشت و نسخه‌های مصور فراوانی از شاهنامه و سایر متون ادبی و علمی تولید شد.
فاخرترین شاهنامه مصور دوران تیموریان چیست؟
شاهنامه بایسنقری، که به دستور بایسنقر میرزا تهیه شد.
چرا هرات در عصر شاهرخ تیموری به مرکز فرهنگی و هنری جهان اسلام تبدیل شد؟
ثروت فراوان، کتابخانه‌های غنی و حضور هنرمندان نامدار در این شهر موجب رونق آن شد.
کدام وزیر تیموری حامی هنر و هنرمندان بود؟
امیر علی‌شیر نوایی.
مشهورترین نقاش دوره تیموری چه کسی بود؟
کمال‌الدین بهزاد.
چرا مغولان به هنر و معماری علاقه‌مند شدند؟
تحت تأثیر فرهنگ ایرانی-اسلامی و راهنمایی هنرمندان ایرانی.
چگونه تیمور سمرقند را به یک شهر بزرگ و زیبا تبدیل کرد؟
او با گردآوری معماران و هنرمندان برجسته از سرزمین‌های فتح شده، پایتخت خود را توسعه داد.
معماری ایرانی در کدام دوره تیموری به اوج شکوفایی رسید؟
در زمان شاهرخ و همسرش گوهرشاد بیگم.
مشهورترین معماران دوره تیموری چه کسانی بودند؟
قوام‌الدین و غیاث‌الدین شیرازی، و محمد بن محمود اصفهانی.
ویژگی‌های اصلی معماری تیموری چه بود؟
۱. ساخت بناهای عظیم
۲. گنبدها، ایوان‌ها و مناره‌های بلند
۳. استفاده از کاشی‌کاری و گچ‌بری در تزیینات
چه عواملی باعث رکود علمی و ادبی در دوران مغول شد؟
قتل و مهاجرت دانشمندان، تخریب مدارس و کتابخانه‌ها و توقف فعالیت‌های علمی.
چه عواملی به تدریج موجب احیای علوم و فرهنگ در عصر ایلخانان شد؟
گرویدن مغولان به اسلام و قدرت گرفتن وزیران ایرانی.
وضعیت شعر و ادبیات در دوران ایلخانان و تیموریان چگونه بود؟
در دوران ایلخانان زبان فارسی تقویت شد و در عصر تیموریان، شعر و ادب فارسی رونق بیشتری گرفت.
چرا تاریخ‌نگاری فارسی در دوره ایلخانان و تیموریان رشد کرد؟
علاقه فرمانروایان به ثبت فتوحات خود و همچنین تلاش ایرانیان برای حفظ هویت تاریخی.
مهم‌ترین کتاب‌های تاریخی این دوران چه هستند؟
۱. تاریخ جهان‌گشا (عطاملک جوینی)
۲. جامع‌التواریخ (خواجه رشیدالدین فضل‌الله)
۳. تاریخ گزیده

جواب درس ۱۲ تاریخ یازدهم انسانی

جمع‌بندی

در این درس، به بررسی تأثیرات مغولان و تیموریان بر فرهنگ، دین، هنر، تصوف و تاریخ‌نگاری ایران پرداخته شد. با وجود خسارات اولیه حملات مغول، در دوره‌های بعدی، ایرانیان توانستند با نفوذ فرهنگی خود، مغولان را جذب فرهنگ اسلامی کنند و زمینه‌ساز شکوفایی علمی و هنری شوند.