سوالات تاریخ یازدهم انسانی درس اول منابع پژوهش در تاریخ اسلام

درس اول کتاب تاریخ پایه یازدهم با موضوع منابع پژوهش در تاریخ اسلام و ایرانِ دوران اسلامی، به بررسی گونه‌های مختلف منابع تاریخی ایران تا پایان عصر صفوی می‌پردازد. این منابع، که شامل آثار نوشتاری و غیرنوشتاری می‌شوند، اطلاعات ارزشمندی درباره گذشته‌های فرهنگی، اجتماعی و سیاسی ایران ارائه می‌دهند. در این مقاله، به همراه سوالات و پاسخ‌های متنوع، این موضوع به تفصیل شرح داده خواهد شد.

سوالات متن درس اول تاریخ یازدهم انسانی

1. منابع تاریخی ایران دوره اسلامی به چه بخش‌هایی تقسیم می‌شوند؟
   منابع نوشتاری و غیرنوشتاری.
2. چه نمونه‌هایی از منابع غیرنوشتاری تاریخی وجود دارند؟
   محوطه‌ها و بناهای تاریخی، ابزارها و وسایل دست‌ساخته، و آثار شفاهی.
3. نمونه‌هایی از آثار تاریخی را که مکان‌های وقوع رویدادهای تاریخی بوده‌اند، نام ببرید.
   غار حرا، کوه احد، دشت چالدران، میدان نقش جهان، مسجد گوهرشاد.
4. بناهای تاریخی چه کمکی به پژوهشگران ارائه می‌دهند؟
   در بازسازی دقیق‌تر گذشته‌ها و فهم عمیق‌تر تاریخ نقش دارند.
5. ابزارها و وسایل دست‌ساخته انسان چه اطلاعاتی درباره پیشینیان ارائه می‌دهند؟
   اطلاعاتی درباره فرهنگ، عقاید و آداب و رسوم گذشتگان.
6. مطالعه آثار شفاهی چه کاربردهایی در پژوهش‌های تاریخی دارد؟
   به شناخت بهتر فرهنگ و سنت‌های اجتماعی طبقات مختلف مردم کمک می‌کند.
7. آثار شفاهی شامل چه مواردی می‌شوند؟
   افسانه‌ها، داستان‌های تاریخی و قهرمانی، متل‌ها، دوبیتی‌ها، تصنیف‌ها و ترانه‌ها.
8. چه دسته‌بندی‌هایی برای کتاب‌های تاریخی دوران اسلامی وجود دارد؟
   تاریخ‌های عمومی، محلی، سلسله‌ای، تک‌نگاری، و منظوم.
9. تاریخ‌های عمومی چه ویژگی‌هایی دارند؟
   از آفرینش عالم آغاز شده و رویدادهای مهم تاریخ اسلام و ایران را ثبت می‌کنند.
10. مشهورترین تاریخ عمومی دوران اسلامی چیست؟
    تاریخ طبری، تألیف محمد بن جریر طبری.
11. تاریخ‌های محلی چه هدفی داشتند؟
    ثبت وقایع، ویژگی‌های جغرافیایی و اقتصادی، و شرح زندگی مشاهیر محلی.
12. مشهورترین اثر تاریخی محلی چیست؟
    تاریخ سیستان.
13. تاریخ‌های سلسله‌ای چه هدفی را دنبال می‌کردند؟
    ثبت وقایع دوره‌های حکومت فرمانروایان و رویدادهای مهم دوران.
14. نمونه‌ای از تاریخ‌های سلسله‌ای را نام ببرید.
    تاریخ بیهقی اثر ابوالفضل بیهقی.
15. تاریخ‌نگاری تک‌نگاری از چه دوره‌ای آغاز شد؟
    از دوره تیموریان، با هدف ثبت زندگی فرمانروایان.
16. معروف‌ترین تک‌نگاری تاریخی چیست؟
    عجائب المقدور فی نوائب تیمور نوشته ابن عربشاه.
17. منظومه‌های تاریخی و حماسی در چه دوره‌ای رونق یافتند؟
    در دوره مغولان.
18. برجسته‌ترین منظومه حماسی ایران چیست؟
    شاهنامه فردوسی.
19. سفرنامه‌ها چه اطلاعاتی درباره تاریخ ایران ارائه می‌دهند؟
    اطلاعاتی درباره زندگی اجتماعی مردم، فرهنگ، و جغرافیای تاریخی ایران.
20. کتاب سیاست‌نامه چه اطلاعاتی ارائه می‌دهد؟
    درباره کشورداری، مناسبات حکومت و مردم، و نهادهای اداری و فرهنگی.
21. مشهورترین کتاب سیاست‌نامه چیست؟
    سیاست‌نامه نوشته خواجه نظام‌الملک توسی.
22. اندزرنامه‌ها به چه موضوعاتی می‌پردازند؟
    اخلاق کشورداری و مناسبات اخلاقی بین فرمانروا و مردم.
23. یک نمونه از اندرزنانه‌ها را ذکر کنید.
    قابوس‌نامه نوشته عنصرالمعالی.
24. متون جغرافیایی چه اطلاعاتی ارائه می‌دهند؟
    اطلاعاتی درباره آداب و رسوم، اقتصاد، نظامی‌گری، و جغرافیای تاریخی.
25. نویسنده کتاب المسالک و الممالک کیست؟
    ابن خردادبه.

جمع‌بندی

درس اول تاریخ یازدهم انسانی به دانش‌آموزان می‌آموزد که منابع تاریخی تنها به آثار نوشتاری محدود نمی‌شوند، بلکه محوطه‌ها، بناها، و آثار شفاهی نیز نقش مهمی در شناخت تاریخ ایفا می‌کنند. مطالعه این درس، بینش گسترده‌تری درباره تاریخ‌نگاری و منابع مختلف آن به دانش‌آموزان ارائه می‌دهد و اهمیت حفاظت از میراث فرهنگی را نشان می‌دهد.