کلمات هم خانواده + معنی لغات + مخالف درس ۱۵ شعر شیر و موش فارسی کلاس چهارم

ادبیات فارسی سرشار از حکایات و داستان‌هایی است که در قالب شعر و نثر به ما درس‌های ارزشمندی از زندگی می‌آموزند. یکی از این داستان‌های آموزنده، حکایت “شیر و موش” در درس پانزدهم پایه چهارم دبستان است که مفهوم بخشش، دوستی و کمک متقابل را به زیبایی به تصویر می‌کشد. در این مقاله، به بررسی کلمات هم‌خانواده، معنی لغات، متضادها و برخی نکات مهم املایی این درس خواهیم پرداخت.

معنی شعر شیر و موش – درس پانزدهم فارسی چهارم

۱- بود شیری به بیشه‌ای، خفته*
موشکی کرد، خوابش آشفته
🔹 شیری در جنگلی آرام خوابیده بود، اما موش کوچکی با رفتارش خواب او را برهم زد.

۲- آن‌قدر گوش شیر، گاز گرفت*
گه رها کرد و گاه باز گرفت
🔹 موش، گوش شیر را بارها و بارها گاز می‌گرفت؛ گاهی آن را رها می‌کرد و دوباره به آن چنگ می‌زد.

۳- تا که از خواب، شیر شد بیدار*
متحیر ز موش بدرفتار
🔹 ناگهان شیر از خواب پرید و با تعجب به رفتار غیرمنتظره‌ی موش نگاه کرد.

۴- دست برد و گرفت کله‌ی موش*
شد گرفتار، موش بازیگوش
🔹 شیر دستش را دراز کرد، سر موش را گرفت و او را در دام خود انداخت.

۵- خواست در زیر پنجه له کندش*
به هوا برده، بر زمین زندش
🔹 شیر قصد داشت موش را زیر چنگال‌های خود له کند یا او را به هوا بلند کرده و محکم به زمین بکوبد.

۶- گفت: ای موشِ لوسِ بی‌ارزش*
با دم شیر می‌کنی بازی؟
🔹 شیر با خشم به موش گفت: “ای موش کوچک و بی‌اهمیت! مگر نمی‌دانی که بازی با دم شیر چه خطراتی دارد؟”

۷- موش بیچاره در هراس افتاد*
گریه کرد و به التماس افتاد
🔹 موش که به شدت ترسیده بود، شروع به گریه و التماس کرد.

۸- که تو شاه وحوشی و من موش*
موش هیچ است پیش شاه وحوش
🔹 او گفت: “ای پادشاه جنگل، من فقط یک موش کوچک هستم و در برابر بزرگی تو هیچ ارزشی ندارم.”

۹- تو بزرگی و من خطاکارم*
از تو امید مغفرت دارم
🔹 “تو قدرتمند هستی و من اشتباه کرده‌ام. از تو انتظار بخشش دارم.”

۱۰- شیر از این لابه رحم حاصل کرد*
پنجه وا کرد و موش را ول کرد
🔹 شیر با دیدن التماس‌های موش دلش به رحم آمد و او را آزاد کرد.

۱۱- اتفاقاً سه چار روز دگر*
شیر را آمد این بلا بر سر
🔹 چند روز بعد، خود شیر در موقعیتی دشوار گرفتار شد.

۱۲- از پی صید گرگ، یک صیاد*
در همان حَول و حوش دام نهاد
🔹 صیادی که به دنبال شکار گرگ بود، تله‌ای در همان نزدیکی قرار داد.

۱۳- دام صیاد گیر شیر افتاد*
عوض گرگ، شیر گیر افتاد
🔹 اما به جای گرگ، شیر در آن دام گرفتار شد.

۱۴- موش چون حال شیر را دریافت*
از برای خلاص او بشتافت
🔹 وقتی موش متوجه گرفتاری شیر شد، فوراً برای نجات او به سویش شتافت.

۱۵- بندها را جوید با دندان*
تا که در بُرد شیر از آنجا جان
🔹 موش با دندان‌هایش طناب‌های تله را جوید تا شیر بتواند فرار کند.

۱۶- شیر چون موشی را رهایی داد*
خود رها شد ز پنجه‌ی صیاد
🔹 همان‌طور که شیر روزی موش را آزاد کرده بود، حالا خودش به کمک او از بند نجات یافت.

معنی کلمات درس پانزدهم فارسی چهارم

کلمات هم‌خانواده درس پانزدهم فارسی چهارم

کلمات متضاد درس پانزدهم فارسی چهارم

کلمات سخت املایی درس پانزدهم فارسی چهارم

آشفته – متغیّر – بازیگوش – یک غازی – هراس – وحوش – خطاکار – مغفرت – لابه – صید – حول و حوش – خلاص – جدیت – موضوع – جست‌وخیز – به‌شدت – آغوش – واقعاً – تعلق – داوطلب – می‌غلتید

جمع‌بندی

داستان “شیر و موش” از جمله حکایات آموزنده‌ای است که به ما درس ارزشمندی درباره مهربانی و کمک به دیگران می‌دهد. این داستان نشان می‌دهد که حتی کوچک‌ترین موجودات نیز می‌توانند در مواقع حساس مفید باشند. در این مقاله، به بررسی معنی شعر، کلمات هم‌خانواده، متضادها و کلمات مهم املایی این درس پرداختیم. یادگیری این مفاهیم نه‌تنها باعث درک بهتر متن می‌شود، بلکه به گسترش دایره لغات دانش‌آموزان نیز کمک می‌کند.