کلمات هم خانواده + معنی لغات + مخالف درس ۱۳ لطف حق فارسی کلاس چهارم

درس سیزدهم فارسی پایه چهارم دبستان، با عنوان لطف حق، روایتی زیبا و پرمفهوم از داستان حضرت موسی (ع) است. این درس، اعتماد به خداوند، مهربانی و عدل الهی را نشان می‌دهد. در این مقاله، علاوه بر بررسی معنی شعر، به کلمات هم‌خانواده، معنی لغات و متضادها نیز خواهیم پرداخت تا درک بهتری از این درس ارزشمند داشته باشیم.

معنی شعر لطف حق فارسی چهارم ابتدایی

بند ۱:

مادر موسی چون موسی را به آب سپرد،
چراکه فرمان خداوند را شنید و پذیرفت.
✅ معنی: مادر حضرت موسی به دستور پروردگار، فرزندش را در رود نیل رها کرد.

بند ۲:

او با چشمانی پر از غم و دلی پر از نگرانی،
نگاهی حسرت‌آلود به گهواره‌ای که در آب می‌رفت، انداخت.
✅ معنی: مادر موسی از ساحل رود با اندوه و دلهره به گهواره‌ای که موسی در آن بود، نگاه کرد.

بند ۳:

با خود گفت: اگر خداوند یاری‌ات نکند،
چگونه این قایق بی‌ناخدا تو را به سلامت خواهد برد؟
✅ معنی: مادر موسی با خود گفت که اگر لطف خدا نباشد، چگونه این گهواره بدون راهنما، کودک را حفظ خواهد کرد؟

بند ۴:

ناگهان از جانب خداوند ندایی آمد:
این اندیشه‌ای بیهوده است، چراکه او در پناه ماست.
✅ معنی: خداوند به مادر موسی وحی فرستاد که نگران نباش، زیرا فرزندت در امنیت کامل است.

بند ۵:

آنچه به رود سپرده‌ای در دستان ماست،
چگونه هنوز قدرت ما را درنیافته‌ای؟
✅ معنی: خداوند به مادر موسی گفت که او از فرزندش مراقبت می‌کند و تو باید به ما اعتماد داشته باشی.

بند ۶:

تو تنها عشق و مهر مادری را می‌شناسی،
اما ما خدایی عادل و مهربان هستیم.
✅ معنی: مادر موسی فقط از روی محبت مادری نگران است، اما خداوند از روی عدالت و حکمت، مراقب بندگان خود است.

بند ۷:

آب برایش امن‌تر از گهواره است،
موج‌ها دایه‌ی او و دریا مادرش شده‌اند.
✅ معنی: خداوند طوری از موسی محافظت کرد که امواج دریا مانند مادر و پرستار او بودند.

بند ۸:

رودها سرکش و نافرمان نیستند،
آن‌ها تنها فرمان ما را اجرا می‌کنند.
✅ معنی: رودها و دریاها سرخود عمل نمی‌کنند، بلکه به خواست خداوند جریان دارند.

بند ۹:

ما به دریا دستور می‌دهیم که طوفانی شود،
و به سیل فرمان می‌دهیم که به راه افتد.
✅ معنی: همه‌ی حوادث طبیعی تحت اراده خداوند هستند و بدون فرمان او هیچ اتفاقی نمی‌افتد.

بند ۱۰:

پس بهتر است که فرزندت را به ما بسپاری،
آیا تو بیشتر از ما او را دوست داری؟
✅ معنی: خداوند از مادر موسی می‌خواهد که به حکمت الهی اعتماد کند، زیرا محبت خداوند از هر محبتی عمیق‌تر است.

معنی لغات مهم درس سیزدهم

• در فکند → انداخت، سپرد
• رب جلیل → خدای بزرگ و بلندمرتبه
• حسرت → غم و افسوس
• گهواره → جای خواب نوزاد
• وحی → پیام الهی
• رهرو → مسافر، کسی که در راهی حرکت می‌کند
• عدل → انصاف، دادگری
• بنده‌پروری → محبت و مهربانی به بندگان
• دایه → پرستار کودک، زنی که کودک را شیر می‌دهد
• طغیان → نافرمانی، سرکشی
• صیاد → شکارچی
• صالح → نیکوکار، شایسته
• باطل → بیهوده، نادرست
• کمان → وسیله‌ای برای پرتاب تیر
• توفان → طغیان شدید آب و باد
• نگون‌اقبال → بدبخت، بی‌نصیب
• فرمان → دستور
• بسپاری → واگذار کنی، به کسی بسپاری
• خوش‌تر → بهتر، مطلوب‌تر

کلمات هم‌خانواده درس سیزدهم

• عشق → عاشق، معشوق
• جلیل → جلال، اجلال
• عدل → عدالت، عادل، تعدیل
• صیاد → صید، صیادی
• صالح → صلاح، اصلاح
• لطف → لطیف، لطافت
• باطل → ابطال، بطلان
• کهن → کهنه، کهن‌سال
• حکم → حاکم، محکوم
• سطح → سطوح، مسطح

متضاد و مخالف کلمات درس سیزدهم

• بی‌گناه ≠ گناهکار
• کهنسال ≠ جوان
• خندان ≠ گریان
• باطل ≠ درست، صحیح
• نگون‌اقبال ≠ خوشبخت
• عدل ≠ ظلم، بی‌عدالتی
• مرگ ≠ زندگی
• شاد ≠ غمگین

کلمات سخت املایی درس سیزدهم

• در فکند
• رب جلیل
• وحی
• بنده‌پروری
• طغیان
• بسپاری
• کهنسال
• توفان
• نگون‌اقبال
• اجل
• عدل

جمع‌بندی

داستان لطف حق از نمونه‌های زیبای ادبیات کهن فارسی است که به ایمان، توکل و قدرت الهی اشاره دارد. این شعر، تصویری زیبا از محبت و عدالت خداوند ارائه می‌دهد و به ما یادآوری می‌کند که همیشه به او اعتماد کنیم. بررسی کلمات هم‌خانواده، متضادها و معنی لغات این درس، به درک بهتر متن کمک می‌کند و دایره واژگان دانش‌آموزان را گسترش می‌دهد.