معنی فارسی هشتم درس یازدهم پرچم داران + آرایه های ادبی و کلمات

درس یازدهم کتاب فارسی پایه هشتم با عنوان «پرچم‌داران»، یکی از پرمحتواترین و ارزشمندترین درس‌هایی است که بر اهمیت دفاع از میهن، نقش شهیدان، و افتخارآفرینی دلیرمردان و شیرزنان ایرانی تأکید دارد. این درس به زبان شاعرانه و ادبی، پیام ایستادگی، وطن‌دوستی و پاسداشت ارزش‌های والای انسانی را به نسل جوان منتقل می‌کند. در این مقاله، به بررسی معنی ابیات و جملات این درس می‌پردازیم و آرایه‌های ادبی و واژگان مهم آن را نیز مرور می‌کنیم.

معنی صفحه ۸۱ فارسی هشتم درس پرچم داران

ایران برای ما فقط یک کشور نیست،
بلکه بخشی از جان و روح ماست که با همه وجود از آن پاسداری می‌کنیم. در روزهای سخت و آسان، در شادی‌ها و اندوه‌ها، در دل ما جای گرفته و با اشتیاق برایش دل می‌سوزانیم.

آرایه‌های ادبی:

• ایران: جان‌بخشی (تشخیص)

• پاره‌ای از پیکره ما: کنایه و تشبیه

• لحظه‌های تلخ و شیرین: تضاد

• خون دل خوردن و در دل جای دادن: کنایه

معنی صفحه ۸۲ فارسی هشتم درس یازدهم

در روزهایی که دشمن با بی‌رحمی تاخت و کشور ما را نشانه گرفت، دلاورانی از دل همین مردم به پا خاستند و با غیرت از خاک وطن دفاع کردند. آنان با چهره‌ای بشاش، اراده‌ای پولادین و تعهدی راسخ، وطن را چون گوهری درخشان در آغوش گرفتند و افتخار آفریدند.

آرایه‌های ادبی:

• آسمان و زمین: تضاد و تناسب

• بمب، موشک، آتش: مراعات نظیر

• ایران: تشخیص (جان‌بخشی)

• رنگ نباخت و نلرزید: کنایه از مقاومت

• پابرجا: کنایه از استواری

• درس پاکی و پایداری و پاسداری: تشبیه

• دل زنده: کنایه از آگاه بودن

• همانند قلل: تشبیه

• سرود سرافرازی: تشبیه

معنی شعر صفحه ۸۳ فارسی هشتم درس ۱۱

۱. ای وطن، ای دل مرا مأوا ◈※◈ ای وطن، ای تن مرا مسکن
معنی:
ای میهن عزیزم، تو پناهگاه دل منی، تو جای امنی برای آرامش جسمم هستی.

🔹 آرایه‌ها:
تشخیص (با وطن مانند یک انسان سخن گفته می‌شود)، واج‌آرایی حرف «م»، تکرار
🔹 دانش زبانی:

• «ای»: حرف ندا

• «وطن»: منادا

• «ماوا» و «مسکن»: مسند

۲. ای وطن، ای تو نور و ما همه چشم ◈※◈ ای وطن، ای تو جان و ما همه تن
معنی:
ای سرزمین من، تو روشنی‌بخش چشم‌های ما هستی، تو جان مایی و ما تنها پیکری بی‌جان بی‌تو.

🔹 آرایه‌ها:
تشبیه (وطن به نور و جان، ما به چشم و تن)، تشخیص
🔹 دانش زبانی:

• دو منادا در هر مصراع

• نهاد: «تو»، مسندها: نور، جان

• چشم و تن: مسند نیز هستند (ما همه چشم / ما همه تن)

۳. نکته‌ای گویمت که گر شنوی ◈※◈ شاد، مانی به جان و زنده به تن
معنی:
حرفی برایت دارم که اگر گوش بدهی، هم روحت سرشار از شادی می‌شود و هم بدنت پر از زندگی.

🔹 آرایه‌ها:
تضاد (شاد و زنده / جان و تن)
🔹 دانش زبانی:

• «گویمت»: ضمیر «ت» متمم

• چهار جمله دارد

• فعل شرطی: «گر شنوی»

۴. آدمی را چو هفت مهر به دل ◈※◈ نبُوَد کم شمار از اهریمن
معنی:
اگر آدمی در دلش عشق به هفت چیز مهم را نداشته باشد، از شیطان هم کم‌ارزش‌تر است.

🔹 واژه کلیدی:
اهریمن: شیطان
🔹 آرایه:
تضاد مفهومی (آدمی و اهریمن)

۵. مهر ناموس و زندگانی و دین ◈※◈ عزّت و خاندان و مال و وطن
معنی:
آن هفت مهری که باید در دل آدمی باشد: عشق به آبرو، زندگی، دین، بزرگی، خانواده، دارایی و میهن.

🔹 دانش زبانی:
این بیت، توضیح یا بدل برای “هفت مهر” در بیت قبلی است.

۶. و آن که حبّ وطن نداشت به دا ◈※◈ مرده زان خوب‌تر به باور من
معنی:
و کسی که مهر سرزمینش را در دل نداشته باشد، از دید من، مرده بودنش بهتر از زندگی بی‌میهن‌دوستی‌ست.

🔹 واژه کلیدی:
حبّ وطن: عشق به میهن
🔹 دانش زبانی:
نهاد: آن کسی / مفعول: حب وطن / مسند: خوب‌تر / متمم: باور من
🔹 نکته:
اشاره به حدیث معروف: «حب الوطن من الایمان» (دوست داشتن میهن از نشانه‌های ایمان است)

واژگان مهم درس پرچم‌داران فارسی هشتم

جمع‌بندی

درس یازدهم فارسی هشتم، «پرچم‌داران»، سرشار از حس وطن‌دوستی، غیرت و احترام به شهیدان و رزمندگان است. این درس ما را با واژگان ادبی و آرایه‌های هنرمندانه به عمق مفاهیم انسانی و ملی می‌برد و ارزش‌هایی چون پایداری، افتخار، میهن‌دوستی و عزت را در جان و دل دانش‌آموزان زنده نگه می‌دارد. با درک درست مفاهیم این درس، نسلی آگاه، مقاوم و وفادار به سرزمین‌مان تربیت خواهد شد.