معنی درس ۲ عجایب صنع حق تعالی فارسی نهم + کلمات و آرایه ها
درس دوم فارسی پایه نهم، تحت عنوان «عجایب صنع حق تعالی»، ما را به تفکر در شگفتیهای جهان هستی دعوت میکند. این درس نشاندهنده اهمیت آگاهی از نعمتهای خداوند و تأمل در نشانههای آشکار و نهان در طبیعت است. متن، به زبانی زیبا و ساده، دانشآموزان را به اندیشیدن در مورد قدرت و حکمت بیکران خالق تشویق میکند. در ادامه، معنی بخشهای مختلف این درس ارائه شده است.
معنی صفحه ۱۷ فارسی نهم
متن:
«بدان که هرچه در وجود است، همه صُنع خدای تعالی است. آسمان و آفتاب و ماه و ستارگان و زمین و آنچه بر وی است، چون کوهها و بیابانها و نهرها و آنچه در کوههاست، از جواهر و معادن و آنچه بر روی زمین است، از انواع نباتات و آنچه در برّ و بَحر است، از انواع حیوانات و آنچه میان آسمان و زمین است، چون میغ و باران و برف و تَگَرگ و رعد و برق و قُوسِ قُزَح و علاماتی که در هوا پدید آید، همه عجایب صُنعِ حق تعالی است و این همه آیات حق تعالی است که تو را فرموده است تا در آن نظر کنی. پس اَندر این آیات، تفکر کن.»
معنی:
آگاه باش که تمام چیزهایی که در جهان وجود دارند، از آثار شگفتانگیز آفرینش خداوند بزرگ است. آسمان، خورشید، ماه، ستارهها و زمین با هر آنچه بر روی آن قرار دارد، مانند کوهها، بیابانها و رودخانهها، و آنچه در دل کوهها نهفته است، مانند سنگهای قیمتی و معادن، همه آفریده خداوند هستند. همچنین، گیاهان متنوعی که روی زمین میرویند، موجودات مختلفی که در خشکی و دریا زندگی میکنند، و پدیدههایی که بین آسمان و زمین به وجود میآیند، مثل ابر، باران، برف، تگرگ، رعد، برق و رنگینکمان، همه نشاندهنده عظمت خداوند است. اینها نشانههایی هستند که خداوند از ما خواسته در آنها دقت کنیم و درباره آن بیندیشیم.
واژههای مهم:
- صُنع: آفرینش
- تعالی: بلندمرتبه
- نهر: رودخانه
- جواهر: سنگهای قیمتی
- معادن: منابع طبیعی
- نباتات: گیاهان
- برّ و بحر: خشکی و دریا
- میغ: ابر
- قوس قزح: رنگینکمان
نکات ادبی و زبانی:
- آرایههای ادبی:
- مراعات نظیر: «ماه، آفتاب، ستاره»، «کوه، بیابان، نهر»، «ابر، باران، برف، تگرگ، رعد، برق، قوس قزح».
- تضاد: «آسمان و زمین»، «خشکی و دریا».
- دانش زبانی:
- در عبارت «تو را فرموده است»، حرف «را» به معنای «به» آمده است و جمله به این شکل معنا میشود: «به تو دستور داده است».
- ضمیر «وی» در متن به جای «آن» برای غیرانسان به کار رفته و مرجع آن «زمین» است.
معنی صفحه ۱۸ فارسی نهم: عجایب صنع حق تعالی
متن:
«در زمین، نگاه کن که چگونه بساط تو ساخته است و جوانب وی فراخ گسترانیده و از زیر سنگهای سخت، آبهای لطیف روان کرده، تا بر روی زمین میرود و به تدریج بیرون میآید.
در وقت بهار بنگر و تفکر کن که زمین چگونه زنده شود و چون دیبای هفت رنگ گردد، بلکه هزار رنگ شود.»
معنی:
به زمین بنگر و اندیشه کن که خداوند چگونه آن را مانند فرشی گسترده برای زندگی تو آماده کرده و اطرافش را پهناور قرار داده است. همچنین از میان سنگهای سخت، آبهای زلال و گوارا را جاری ساخته که به آرامی از زیر زمین بیرون میآیند و بر روی زمین جاری میشوند. در فصل بهار نیز مشاهده کن که چگونه زمین زنده و شاداب میشود و همچون پارچهای گرانبها و رنگارنگ، زیبایی بیمانندی به خود میگیرد. حتی میتوان گفت که به هزار رنگ در میآید.
واژههای مهم:
- در زمین: به زمین
- به تدریج: کمکم
- چون: مانند
- دیبا: نوعی پارچه نفیس و گرانبها
نکات ادبی و زبانی:
- تشبیه:
- زمین به پارچهای نفیس و رنگارنگ (دیبا) تشبیه شده است.
- دانش زبانی:
- «چون» در این متن به معنای «مانند» است و نقش حرف اضافه را دارد. واژه پس از آن، متمم محسوب میشود. مانند جمله: «زمین چون دیبای هفت رنگ گردد.»
معنی صفحه ۱۹ فارسی نهم
بخش اول
متن:
نگاه کن مرغان هوا و حشرات زمین را هر یکی بر شکلی دیگر و بر صورتی دیگر و همه از یکدگر نیکوتر؛ هر یکی را آنچه به کار باید، داد و هر یکی را بیاموخته که غذای خویش چون به دست آورد و بچّه را چون نگه دارد تا بزرگ شود و آشیان خویش چون کند. در مورچه نگاه کن که به وقت خویش غذا چون جمع کند.
معنی:
به پرندگان آسمان و حشرههای زمین بنگر که هر کدام با شکلی متفاوت و زیباتر از دیگری آفریده شدهاند. خداوند هر آنچه لازم بود، به آنها بخشیده و به هر یک یاد داده که چگونه غذای خود را پیدا کنند، از فرزندانشان مراقبت کنند و لانهای برای خود بسازند. به مورچه نگاه کن که در زمان مناسب، با تلاش غذایش را جمعآوری میکند.
واژههای مهم:
- مرغان: پرندگان
- هر یکی را آنچه به کار باید، داد: به هر یک آنچه نیاز داشتند، داده است.
- چون: چگونه
نکتههای ادبی:
- تضاد: آسمان و زمین
- تشبیه: رفتار حشرهها و پرندگان به نظم الهی
بخش دوم
متن:
اگر در خانهای شوی که به نقش و گچ، کَنده کرده باشند، روزگاری دراز، صفت آن گویی و تعجب کنی و همیشه در خانه خدایی، هیچ تعجب نکنی! و این عالَم، خانه خداست و فرش وی، زمین است و لکن سقفی بیستون و این، عَجبتر است و چراغِ وی ماه است و شعله وی آفتاب و قندیلهای وی ستارگان و تو از عجایب این، غافل؛ که خانه بس بزرگ است و چشم تو بس مختصر و در وی نمیگنجد.
معنی:
اگر وارد خانهای شوی که دیوارهای آن را با گچ و نقاشیهای زیبا تزئین کرده باشند، ممکن است مدتها درباره زیبایی آن سخن بگویی و شگفتزده شوی، اما در دنیای پرعظمت خدا، هیچ تعجب نکنی! این دنیا خانه خداست؛ زمینی که فرش آن است و آسمانی که سقف بیستون آن است. ماه چراغ، خورشید شعله، و ستارگان چراغدانهای این خانه هستند. اما تو از این شگفتیها غافلی، زیرا این جهان بسیار بزرگ است و چشم تو برای درک عظمت آن کوچک و محدود است.
واژههای مهم:
- شوی: بروی
- عالَم: جهان
- مختصر: کوچک
نکتههای ادبی:
- تشبیه: زمین به فرش، ماه به چراغ، خورشید به شعله
- کنایه: مختصر بودن چشم به معنای کوتهبینی
بخش سوم
متن:
و مَثَل تو چون مورچهای است که در قصر مَلِکی سوراخی دارد؛ جز غذای خویش و یاران خویش چیزی نمیبیند و از جمالِ صورتِ قصر و بسیاری غلامان و سریرِ مُلکِ وی، هیچ خبر ندارد.
معنی:
انسان در این دنیا شبیه به مورچهای است که در قصر پادشاهی لانهای کوچک دارد. مورچه جز غذا و دوستانش به چیزی نمیاندیشد و از زیبایی قصر، غلامان و شکوه تخت پادشاهی بیخبر است.
واژههای مهم:
- مَلِک: پادشاه
- سریر: تخت شاهی
- جمال: زیبایی
نکتههای ادبی:
- تشبیه: انسان به مورچهای در قصر
بخش چهارم
متن:
اگر خواهی به درجه مورچه قناعت کنی، میباش و اگر نه، راهت دادهاند تا در بستان معرفتِ حق تعالی، تماشا کنی و بیرون آیی؛ چشم باز کن تا عجایب بینی که مدهوش و متحیر شوی.
معنی:
اگر میخواهی مانند مورچه به جایگاه پایین و محدود قناعت کنی، چنین باش. اما اگر خواهان بیشتر هستی، راه برایت باز است تا در باغ معرفت و شناخت خداوند قدم بزنی و شگفتیهای آن را ببینی. چشمانت را باز کن تا زیباییها و عجایب خلقت را ببینی و شگفتزده و حیران شوی.
واژههای مهم:
- قناعت: راضی بودن
- بستان: باغ
- مدهوش: شگفتزده و حیرتزده
نکتههای ادبی:
- اضافه تشبیهی: بستان معرفت (شناخت به باغ تشبیه شده است)
معنی کلمات درس ۲ فارسی نهم
- عجایب: (جمع عجیب) شگفتیها
- نباتات: (جمع نبات) گیاهان
- بدان: آگاه باش
- بَر و بحر: خشکی و دریا
- وجود: جهان هستی
- چون میغ: مانند ابر
- بر وی: بر روی آن
- قوس قزح: رنگینکمان
- نهر: رودخانه
- پدید آید: به وجود بیاید
- آنچه در کوههاست ← در: درون
- آیات: (جمع آیه) نشانهها
- جواهر: (جمع جوهر) سنگهای زینتی
- فرموده: دستور داده
- معادن: (جمع معدن) منابع سنگهای معدنی
- نظر کنی: نگاه کنی
- انواع: (جمع نوع) گونهها
- پس اندر آیات ← اَندر: درباره
- بساط تو ساخته: برای تو پهن کرده
- روان کرده: جاری کرده
- جوانب: (جمع جنب) اطراف
- به تدریج: کمکم
- فراخ: وسیع
- در وقت: به هنگام
- گسترانیده: گسترده است
- بنگر: نگاه کن
- سنگ سخت: سنگ محکم
- دیبا: پارچه ابریشمی
- لطیف: نرم و گوارا
- مرغان: پرندگان
- در خانهای شوی: وارد خانهای بشوی
- صورت: ظاهر
- نقش: نقاشی
- نیکوتر: بهتر
- گچ کنده کرده باشند: گچبری شده باشد
- بیاموخته: آموزش داده
- روزگاری دراز: مدت بسیار طولانی
- چون: چگونه
- صفت آن گویی: آن را توصیف میکنی
- آشیان: لانه
- آشیان خود چون کند ← چون کند: چگونه بسازد
- تعجب کنی: شگفتزده شوی
- به وقت خویش: در زمان مناسب
جمعبندی
این درس به شگفتیهای طبیعت و آفرینش پرداخته و از انسان میخواهد تا در زیباییهای جهان پیرامون خود تأمل کند. با اشاره به پرندگان، حشرات، کوهها، معادن و سایر پدیدهها، مفهوم تقدیر و حکمت الهی در آفرینش موجودات و نعمتهای طبیعی بیان میشود.
دانلود با موبایل » روی دکمه دانلود چند ثانیه انگشتتان را نگه دارید سپس گزینه بارگیری پیوند یا (save link) را انتخاب کنید.
دانلود با کامپیوتر » روی دکمه دانلود کلیک راست کرده و گزینه save link as را انتخاب کنید.
مطالب زیر را حتما بخوانید
-
سوالات دفاعی نهم درس ۱۰ پدافند غیرعامل با جواب
26 بازدید
-
سوالات دفاعی نهم درس ۹ شناخت و مقابله با جنگ نرم با جواب
43 بازدید
-
سوالات دفاعی نهم درس ۸ نظام جمع و شیوههای رزم انفرادی با جواب
37 بازدید
-
سوالات دفاعی نهم درس ۷ سرباز اسلام- سردار دلها با جواب
72 بازدید
-
سوالات دفاعی نهم درس ۶ مردان مبارز و زنان قهرمان با جواب
24 بازدید
-
جواب درس پنجم (مهارتهای زندگی موفق کداماند؟) تفکر و سبک زندگی هشتم
47 بازدید
دیدگاهتان را بنویسید