معنی درس ۱۳ آشنای غریبان، شعر میلاد گل فارسی نهم + کلمات و آرایه ها

درس سیزدهم کتاب فارسی پایه نهم با عنوان «آشنای غریبان» شعری است سرشار از احساس، تصویرسازی زیبا و مفاهیم معنوی، که به توصیف شخصیت والای امام رضا (ع) می‌پردازد. شاعر با بهره‌گیری از آرایه‌های ادبی گوناگون، مخاطب را به دنیایی از معرفت و معنویت می‌برد. در این مقاله، معانی ساده‌شده‌ای از هر بیت این درس همراه با کلمات مهم، آرایه‌های ادبی و نکات زبانی ارائه شده است تا درک بهتری از شعر حاصل شود.

معنی صفحه ۹۸ فارسی نهم

💠 بیت ۱:

چشمه‌های خروشان تو را می‌شناسند ◈※◈ موج‌های پریشان تو را می‌شناسند
🔸 معنی جدید: چشمه‌های پرجوش و موج‌های ناآرام، با تو آشنایند و تو را می‌شناسند.

💠 بیت ۲:

پرسشِ تشنگی را تو آبی، جوابی ◈※◈ ریگ‌های بیابان تو را می‌شناسند
🔸 معنی جدید: تو پاسخ عطش دانایی هستی، و حتی ریگ‌های خشک بیابان نیز با تو آشنایند.

💠 بیت ۳:

نام تو رُخصت رویش است و طراوت ◈※◈ زین سبب برگ و باران، تو را می‌شناسد
🔸 معنی جدید: نام تو اجازه‌ی رشد و تازگی است، به همین دلیل برگ‌ها و باران نیز تو را می‌شناسند.

💠 بیت ۴:

هم تو گل‌های این باغ را می‌شناسی ◈※◈ هم تمام شهیدان تو را می‌شناسند
🔸 معنی جدید: تو نیکان این دنیا را می‌شناسی، و تمام شهیدان هم با تو آشنا هستند.

💠 بیت ۵:

اینک ای خوب! فصل غریبی سرآمد ◈※◈ چون تمام غریبان تو را می‌شناسند
🔸 معنی جدید: ای خوب مهربان! اکنون زمان تنهایی به پایان رسید، چون همه‌ی دردمندان تو را می‌شناسند.

💠 بیت ۶:

کاش من هم عبور تو را دیده بودم ◈※◈ کوچه‌های خراسان تو را می‌شناسد
🔸 معنی جدید: ای‌کاش من هم گذر تو را می‌دیدم، چراکه کوچه‌های شهر خراسان تو را می‌شناسند.

واژگان مهم درس ۱۳ فارسی نهم

آرایه‌های ادبی مهم درس آشنای غریبان فارسی نهم

• تشخیص: شناختن چشمه‌ها، موج‌ها، ریگ‌ها، کوچه‌ها

• استعاره: گل (انسان‌های خوب)، باغ (دنیا یا کشور)، بیابان (تشنگی معرفت)

• مراعات نظیر: چشمه و موج / برگ و باران / عبور و کوچه

• واج‌آرایی: تکرار صداهایی مانند «ش» و «ر» برای آهنگین شدن شعر

• تلمیح: اشاره به زندگی و کرامت‌های امام رضا (ع)

• تضاد و تناسب: آب و تشنگی، پرسش و جواب

معنی صفحه ۹۹ فارسی نهم

🌸 ۱- میلادِ گُل و بهار جان آمد ◈ برخیز که عید می‌کشان آمد

🔹 معنی:
ولادت حضرت مهدی (عج) که مانند بهاری جان‌بخش است، فرا رسید. برخیز که زمان جشن عاشقان حقیقی است.

🔹 واژه‌های مهم:

• میلاد: تولد

• می‌کشان: عاشقان و عارفان (در ظاهر به‌معنای باده‌نوشان)

• بهار جان: کنایه از زندگی‌بخش بودن حضرت

🔹 آرایه‌های ادبی:

• گل: استعاره از حضرت مهدی (عج)

• می‌کشان: مجاز از عارفان

• گل، بهار، عید: مراعات نظیر

• واج‌آرایی “الف” در «آمد، عید، می‌کشان»

• عید می‌کشان: اضافه تشبیهی

🌿 ۲- خاموش مباش زیرِ این خرقه ◈ بر جان جهان، دوباره جان آمد

🔹 معنی:
در پس ظاهر ساده‌ی دنیا ساکت و بی‌تحرک نباش، چون زندگی دوباره‌ای به دل جهان دمیده شده است.

🔹 واژه‌های مهم:

• خاموش: بی‌حرکت، بی‌تفاوت

• خرقه: لباس صوفیان، کنایه از دنیا

• جان آمد: روح تازه‌ای دمیده شد

🔹 آرایه‌های ادبی:

• خرقه: استعاره از زندگی مادی

• جان گرفتن جهان: کنایه از شادی و شکوفایی

• جهان: مجاز از انسان‌ها

• جان، جهان: جناس ناقص افزایشی

• تکرار جان: آرایه تکرار

• واج‌آرایی «ج»

🌺 ۳- گلزار ز عیش، لاله باران شد ◈ سلطان زمین و آسمان آمد

🔹 معنی:
باغ هستی از سرِ شادی پر از لاله‌های زیبا شده است، زیرا پادشاه واقعی زمین و آسمان از راه رسیده است.

🔹 واژه‌های مهم:

• گلزار: گلستان، استعاره از جهان

• عیش: خوشی، نشاط

• لاله باران: پر از گل‌های لاله

🔹 آرایه‌های ادبی:

• گلزار: استعاره از جهان

• عیش دادن به گلزار: تشخیص (جان‌بخشی)

• سلطان زمین و آسمان: استعاره از امام زمان (عج)

• زمین و آسمان: تضاد

• لاله، گلزار: مراعات نظیر

• واج‌آرایی «الف» در «آمد، آسمان»

🔔 ۴- آمادۀ امر و نهی و فرمان باش ◈ هشدار که منجی جهان آمد

🔹 معنی:
برای پیروی از دستورات آماده باش و آگاه باش که نجات‌بخش واقعی بشر از راه رسیده است.

🔹 واژه‌های مهم:

• امر و نهی: دستور دادن و بازداشتن

• هشدار: آگاه باش

• منجی: نجات‌دهنده

🔹 آرایه‌های ادبی:

• امر و نهی: تضاد

• منجی جهان: استعاره از حضرت مهدی (عج)

• امر، نهی، فرمان: مراعات نظیر

• جهان: مجاز از مردم

• واج‌آرایی «الف»

جمع‌بندی

درس «آشنای غریبان» سرشار از جلوه‌های ادبی و معرفتی است. در این شعر، شاعر با زبان لطیف خود، بزرگی و جایگاه امام رضا (ع) را در دل‌ها و طبیعت بازتاب می‌دهد. فهم معانی این درس به کمک واژه‌های مهم و آرایه‌ها، درک ما را از شعر عمیق‌تر کرده و احساس نزدیکی بیشتری به مفاهیم دینی و فرهنگی می‌بخشد.