معنی درس پانزدهم (میوه ی هنر) فارسی ششم دبستان + کلمات، هم خانواده و متضاد

درس پانزدهم کتاب فارسی پایه ششم ابتدایی با عنوان میوه هنر، یکی از شعرهای آموزنده و پندآموز است که به اهمیت تلاش، بهره‌مندی از دانش و ارزشمندی عمل درست اشاره دارد. این شعر با زبانی استعاری و داستان‌گونه، پیامی عمیق درباره عاقبت انسان‌های بی‌ثمر و بی‌فایده در جامعه ارائه می‌دهد. در این مقاله، معنی ابیات این درس آورده شده است.

معنی کلمات شعر درس ۱۵ میوه‌ی هنر فارسی ششم

معنی ابیات درس پانزدهم فارسی ششم

درخت سپیدار در باغی از ظلم و ستم تبر ناله سر داد و شکایت کرد که: “ای وای! دیگر از من نه شاخه‌ای باقی مانده و نه ریشه‌ای، همه چیزم را تیشه‌ی هیزم‌شکن و اره‌ی نجار از بین برده است.”
تبر با لحنی آرام پاسخ داد که: “گناه تو همین است که اکنون زمان بار دادن و ثمر دادن درختان است، اما تو هیچ میوه‌ای نداری.”
تا شب، صدای تبر قطع نشد و مدام به سپیدار ضربه می‌زد، تا جایی که در سپیده‌دم، حجم بزرگی از چوب‌های بریده شده در باغ جمع شده بود.
دهقان، وقتی صبح از خواب برخاست، هیزم‌ها را برداشت و با آن‌ها تنور خود را گرم کرد. در این لحظه، سپیدار اشک ریخت و بار دیگر لب به سخن گشود.
با اندوه و حسرت گفت: “افسوس! که حالا به توده‌ای از هیزم تبدیل شده‌ام و این جهان، که آتش‌افروز بی‌رحمی است، مرا در میان شعله‌های بدبختی می‌سوزاند.”
شعله‌ها با خنده‌ای تلخ پاسخ دادند: “چرا گله می‌کنی؟ مقصر خودت هستی! همین بی‌ثمری و بی‌ارزش بودنت باعث شد که تو را بسوزانند.”
هر درختی که رشد کند اما ثمر ندهد، سرنوشتی جز سوختن و نابودی نخواهد داشت.
ثمره‌ی زندگی انسان چیزی جز علم و دانایی نیست. ای کسی که ادعای هنر و دانایی داری، این میدان را فرصتی برای عرضه‌ی خود بدان.
گفتار بی‌عمل هیچ سودی ندارد. به جای سخن‌گفتن‌های بیهوده، عملت را نیکو کن، چرا که سخن بدون عمل ارزشی ندارد.
اگر روزها، ماه‌ها و سال‌ها بدون تلاش و کار مفید بگذرند، در روز حسابرسی و پاداش، شرایط برای تو بسیار دشوار خواهد شد.

کلمات هم‌خانواده فارسی ششم درس ۱۵

قصه: قصص، قصاص، قصه‌گو
جرم: مجرم، جرائم، مجرمین
حاصل: محصول، حاصله، محصولات
حکمت: حکیم، حاکم، محکوم
عمل: عامل، معمول، عوامل
شکر: شاکر، تشکّر، متشکّر

مخالف و متضاد درس ۱۵ فارسی ششم

شام ≠ سحر
خندیدن ≠ نالیدن
کردار ≠ گفتار
آسان ≠ دشوار
بیخ ≠ سر
اِدبار ≠ خوشبختی
زار ≠ قوی
جور ≠ عدل، داد

معنی شعرهای فارسی ششم درس پانزدهم میوه ی هنر

جمع‌بندی

شعر میوه هنر پیامی ارزشمند در مورد اهمیت تلاش، دانش و کار مفید در زندگی دارد. این شعر، در قالب یک داستان استعاری، به مخاطب هشدار می‌دهد که اگر کسی بدون تلاش و سودرسانی به جامعه زندگی کند، سرانجامی ناخوشایند در انتظار او خواهد بود. درختی که میوه نمی‌دهد، سرانجام به هیزم تبدیل می‌شود و می‌سوزد؛ همان‌طور که انسان بی‌ثمر، در نهایت ارزش خود را از دست می‌دهد. این درس به ما یادآوری می‌کند که تنها گفتار کافی نیست، بلکه عمل نیک و ثمره‌بخش است که ارزش واقعی دارد.