معنی درس پانزدهم فارسی هفتم چرا زبان فارسی را دوست دارم؟ + آرایه‌های ادبی

درس پانزدهم فارسی پایه هفتم با عنوان «چرا زبان فارسی را دوست دارم»، بیانگر عشق و علاقه نویسنده به زبان فارسی است. این درس احساسات عمیق نویسنده را نسبت به فرهنگ، تمدن و زبان مادری خود نشان می‌دهد. زبان فارسی به‌عنوان پلی میان گذشته و آینده، میراث ارزشمندی است که هویت فرهنگی مردم ایران را شکل داده است. در این مقاله، معنی کلمات مهم، مفاهیم برجسته درس و آرایه‌های ادبی به کار رفته در متن بررسی خواهد شد.

معنی کلمات درس پانزدهم فارسی هفتم

• تحسین: آفرین گفتن، ستایش کردن
• خوار: ذلیل، کوچک شمرده شده
• معاصر: هم‌دوره، در یک زمان زندگی کردن
• مناجات: دعا و نیایش با خداوند
• محبوب: دوست‌داشتنی، عزیز
• عارفان: خداشناسان، کسانی که به معرفت الهی رسیده‌اند
• خدشه: خراش، آسیب
• حکمت‌آمیز: آمیخته با دانش و معرفت
• معارف: علوم و دانش‌ها
• معبود: خداوند، کسی که پرستش می‌شود
• بالیدن: افتخار کردن، رشد کردن
• وجد: خوشحالی زیاد، شور و شادی
• نخست: اول، آغازین
• موجب: سبب، علت
• همدلی: همراهی و همفکری عاطفی
• همنوا: همصدا، هماهنگ
• حکیمان: دانشمندان، خردمندان
• عالمانه: با دانایی، آگاهانه
• آمیز: پند و سخنی حکمت‌آمیز و اخلاقی
• مهر: محبت، عشق
• مهر بورزم: عشق بورزم، علاقه زیادی داشته باشم
• لالایی: ترانه‌ای ملایم برای خواباندن کودکان
• گونه: چهره، رخسار
• همدست: متحد، همکار
• چشم‌انداز: منظره، تصویری از آینده
• فراتر: بالاتر، جلوتر
• یگانه: متحد، یکپارچه
• می‌بالم: افتخار می‌کنم، رشد می‌کنم
• دلپذیر: دوست‌داشتنی، خوشایند

معنی شعرها و نثرهای درس پانزدهم فارسی هفتم

1. به دانش گرای و بدو شو بلند / چو خواهی که از بد نیابی گزند

   • معنی: اگر می‌خواهی از آسیب‌ها و بدی‌ها دور بمانی، باید به سمت علم و دانش بروی و با آگاهی خود را به مقامی بلند برسانی.
   • آرایه: تشبیه → دنیا به جسم، ایران به قلب

2. نسیم مهربان لالایی آنها را مانند پری لطیف که بر گونه‌ی من کشیده می‌شود، لمس کنم.

   • معنی: ترانه‌های مادران برای خواباندن کودکان مانند نسیمی لطیف است که گونه‌های من را نوازش می‌دهد.

3. زبان فارسی، ریشه‌ای است که با آن به خاک وطنم بسته شده‌ام و فرهنگ سرزمین خود را با این ریشه از خاک می‌مکم.

   • معنی: زبان فارسی مانند ریشه درختی است که وجود من را به سرزمین مادری‌ام پیوند داده است. فرهنگ و هویت ملی من از طریق این زبان رشد می‌کند.

4. گر برکنم دل از تو و بردارم از تو مهر / آن مهر بر که افکنم، آن دل کجا برم؟

   • معنی: اگر از تو دل بکنم و محبتی که به تو دارم را کنار بگذارم، دیگر چه کسی را می‌توانم دوست بدارم و عشقم را نثار چه کسی کنم؟
   • آرایه: استفهام انکاری → برای تأکید بر غیرممکن بودن ترک علاقه

آرایه‌های ادبی درس پانزدهم فارسی هفتم

1. تلخ کام → کنایه از غمگین و ناراحت شدن
2. دل برکندن و مهر برداشتن → کنایه از ترک عشق و علاقه
3. استفهام انکاری → «آن مهر بر که افکنم؟» برای تأکید بر غیرممکن بودن جدایی از عشق
4. تشبیه → لالایی مادران به نسیم لطیف تشبیه شده است.
5. مجاز → «گونه» به جای صورت یا چهره
6. تمثیل → «زبان فارسی، ریشه‌ای است که…» زبان فارسی به ریشه‌ی درخت تشبیه شده که فرهنگ را تغذیه می‌کند.

جمع‌بندی

درس پانزدهم فارسی هفتم، احساس تعلق عمیق نویسنده به زبان فارسی را به زیبایی بیان می‌کند. نویسنده زبان فارسی را همچون ریشه‌ای محکم می‌داند که او را به سرزمینش پیوند داده است. مفاهیم ارزشمندی مانند عشق به وطن، هویت فرهنگی و اهمیت زبان مادری در این درس برجسته شده‌اند. همچنین آرایه‌های ادبی و زبانی به کار رفته در متن، به جذابیت و تأثیرگذاری بیشتر آن افزوده است. درک این آرایه‌ها می‌تواند دانش‌آموزان را در تحلیل متون ادبی توانمندتر کند و علاقه‌ی آن‌ها را به زبان و ادبیات فارسی افزایش دهد.