معنی درس اول فارسی هفتم زنگ آفرینش + آرایه‌های ادبی

درس «زنگ آفرینش» از فارسی پایه هفتم، یکی از زیباترین اشعار با مضامین طبیعت، آرزو و امید است. این شعر ضمن به تصویر کشیدن فضای کلاس و انشای بچه‌ها، طبیعت و عناصر آن را با جان‌بخشی زیبا و دلنشین معرفی می‌کند. در ادامه، معنی و آرایه‌های ادبی هر بیت از این شعر ارائه می‌شود.

معنی و آرایه‌های ادبی درس ۱ فارسی هفتم

۱. صبح یک روز نوبهاری بود ✦❘✦ روزی از روزهای اوّل سال
معنی: صبح دل‌انگیز یکی از روزهای بهار بود و سال نو آغاز شده بود.
آرایه: تصویرسازی بهاری

۲. بچّه‌ها در کلاس جنگل سبز ✦❘✦ جمع بودند دور هم، خوش‌حال
معنی: کودکان در کلاسی که به جنگل سبز می‌مانست، دور هم شادمانه جمع شده بودند.
آرایه: تشبیه کلاس به جنگل سبز

۳. بچّه‌ها گرم گفت‌وگو بودند ✦❘✦ باز هم در کلاس، غوغا بود
معنی: دانش‌آموزان در حال گفت‌وگو بودند و کلاس پر از سروصدا و هیجان بود.
آرایه: کنایه از مشغول بودن

۴. هر یکی برگ کوچکی در دست ✦❘✦ باز انگار، زنگ انشا بود
معنی: هر دانش‌آموز برگه‌ای کوچک در دست داشت و گویی زمان انشا فرا رسیده بود.
آرایه: تصویرسازی

۵. تا معلّم ز گرد راه رسید ✦❘✦ گفت با چهره‌ای پر از خنده:
معنی: وقتی آموزگار به کلاس رسید، با چهره‌ای شاد و خندان گفت.
آرایه: کنایه از وارد شدن (ز گرد راه رسیدن)

۶. باز موضوع تازه‌ای داریم ✦❘✦ «آرزوی شما در آینده»
معنی: معلم موضوع جدیدی برای انشا اعلام کرد: آرزوی شما در آینده.
آرایه: گفت‌وگوی مستقیم

۷. شبنم از روی برگ گل، برخاست ✦❘✦ گفت: می‌خواهم آفتاب شوم
معنی: شبنم از روی برگ گل برخاست و گفت: می‌خواهم به آفتاب تبدیل شوم.
آرایه: تشخیص (جان‌بخشی به شبنم)

۸. ذرّه ذرّه به آسمان بروم ✦❘✦ ابر باشم، دوباره آب شوم
معنی: کم‌کم به آسمان بروم، به ابر تبدیل شوم و دوباره به آب برگردم.
آرایه: مراعات نظیر بین آسمان، ابر و آب

۹. دانه آرام بر زمین غلتید ✦❘✦ رفت و انشای کوچکش را خواند
معنی: دانه به آرامی بر زمین چرخید و انشای کوتاهش را خواند.
آرایه: تشخیص (انشا خواندن دانه)

۱۰. گفت: باغی بزرگ خواهم شد ✦❘✦ تا ابد سبزِ سبز خواهم ماند
معنی: گفت: من به باغی بزرگ تبدیل می‌شوم و همیشه سرسبز باقی خواهم ماند.
آرایه: تشخیص

۱۱. غنچه هم گفت: گر چه دل تنگم ✦❘✦ مثل لبخند، باز خواهم شد
معنی: غنچه گفت: اگرچه دلتنگم، اما مانند لبخندی شکفته خواهم شد.
آرایه: تشخیص، تشبیه شکفتن به لبخند

۱۲. با نسیم بهار و بلبل باغ ✦❘✦ گرم راز و نیاز خواهم شد
معنی: با باد ملایم بهار و بلبل‌های باغ به راز و نیاز می‌پردازم.
آرایه: مراعات نظیر (نسیم، بهار، بلبل، باغ)

۱۳. جوجه گنجشک گفت: می‌خواهم ✦❘✦ فارغ از سنگ بچّه‌ها باشم
معنی: جوجه گنجشک گفت: دوست دارم از شر سنگ‌های کودکان راحت شوم.
آرایه: تشخیص

۱۴. روی هر شاخه جیک جیک کنم ✦❘✦ در دل آسمان، رها باشم
معنی: روی شاخه‌ها آواز بخوانم و از بودن در دل آسمان لذت ببرم.
آرایه: تصویرسازی

۱۵. جوجهٔ کوچک پرستو گفت: ✦❘✦ کاش با باد رهسپار شوم
معنی: جوجه پرستو گفت: کاش همراه باد به سفر بروم.
آرایه: تشخیص

۱۶. تا افق‌های دور، کوچ کنم ✦❘✦ باز پیغمبر بهار شوم
معنی: تا دوردست‌های افق پرواز کنم و پیام‌آور بهار باشم.
آرایه: تشخیص

۱۷. جوجه‌های کبوتران گفتند: ✦❘✦ کاش می‌شد کنار هم باشیم
معنی: جوجه کبوترها گفتند: ای کاش همیشه در کنار یکدیگر باشیم.
آرایه: تشخیص

۱۸. توی گلدسته‌های یک گنبد ✦❘✦ روز و شب، زائر حرم باشیم
معنی: در گلدسته‌های یک گنبد، شبانه‌روز زائر حرم باشیم.
آرایه: تضاد (روز و شب)، مراعات نظیر (گلدسته، گنبد، زائر، حرم)

۱۹. زنگ تفریح را که زنجره زد ✦❘✦ باز هم در کلاس غوغا شد
معنی: زنگ تفریح را که زنجره نواخت، دوباره کلاس شلوغ و پرهیاهو شد.
آرایه: تشخیص

۲۰. هر یک از بچّه‌ها به سویی رفت ✦❘✦ و معلّم دوباره تنها شد
معنی: هرکدام از بچه‌ها به سمتی رفتند و معلم تنها ماند.
آرایه: تصویرسازی

۲۱. با خودش زیر لب، چنین می‌گفت: ✦❘✦ آرزوهایتان چه رنگین است!
معنی: معلم زیر لب با خود گفت: چه آرزوهای زیبایی دارید!
آرایه: تصویرسازی

۲۲. کاش روزی به کام خود برسید، ✦❘✦ بچّه‌ها، آرزوی من این است!
معنی: ای بچه‌ها، آرزو دارم که روزی به تمام خواسته‌هایتان برسید.
آرایه: آرزوپردازی

جمع‌بندی

شعر «زنگ آفرینش» تصویری زیبا و لطیف از طبیعت و آرزوهای ساده و صمیمی کودکان است. این اثر با استفاده از آرایه‌هایی همچون تشخیص، تضاد و مراعات نظیر، جلوه‌ای خاص به مفاهیم ارائه‌شده می‌بخشد و احساس هم‌ذات‌پنداری را در دل خواننده برمی‌انگیزد. امید است همه دانش‌آموزان با آرزوهایی زیبا و اهدافی بلند، زندگی پرباری داشته باشند.