سوالات مطالعات اجتماعی چهارم درس نهم با جواب

درس نهم مطالعات اجتماعی پایه چهارم با عنوان «نخستین شهرها چگونه به وجود آمدند؟» به بررسی تاریخچه اولین تمدن‌ها، شهرها و روستاها می‌پردازد. این درس به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا درک بهتری از چگونگی تغییرات زندگی بشر از کوچ‌نشینی به یکجانشینی و تحولات اجتماعی و فرهنگی مرتبط با آن پیدا کنند. در ادامه، مجموعه‌ای از سوالات و پاسخ‌های مرتبط با این درس ارائه شده است.

سوالات درس ۹ مطالعات اجتماعی چهارم

1. انسان‌ها از چه زمانی به جای کوچ‌نشینی، یکجانشینی را آغاز کردند؟
   با آغاز فعالیت‌های کشاورزی.
2. چه عواملی سبب شکل‌گیری نخستین روستاها شد؟
   شروع کشاورزی و تمایل انسان‌ها به زندگی یکجا.
3. چرا تمام افراد در گذشته مجبور به کشاورزی نبودند؟
   زیرا تولید مواد غذایی به اندازه کافی انجام می‌شد و حتی ذخایر غذایی نیز وجود داشت.
4. کدام تغییرات اساسی با گسترش کشاورزی در زندگی بشر رخ داد؟
   علاوه بر یکجانشینی، افراد توانستند مواد غذایی را ذخیره کنند و به مشاغل دیگر روی آورند.
5. چه زمانی تقسیم‌بندی شغلی در جوامع به وجود آمد؟
   وقتی کشاورزی گسترش یافت و تولیدات بیش از نیاز شد، تقسیم کار شکل گرفت.
6. توضیح دهید که “مبادله کالا به کالا” به چه معناست و یک مثال بزنید.
   یعنی یک کالا با کالای دیگر معاوضه می‌شد. مثلاً کشاورزی که گندم مازاد داشت، آن را با ظرف سفالی مبادله می‌کرد.
7. در دوران کهن، مردم چگونه نیازهای خود را تأمین می‌کردند؟
   از طریق مبادله کالا به کالا.
8. چه مشکلاتی در روش مبادله کالا به کالا وجود داشت؟
   • کالای مورد نیاز یافت نمی‌شد.
   • فرد مقابل، کالای ارائه‌شده را نمی‌خواست.
   • ارزش کالاها برابر نبود.
9. برای حل مشکلات مبادله کالا به کالا، چه چیزی ابداع شد؟
   سکه یا پول.
10. شهرها چگونه شکل گرفتند؟
    با افزایش جمعیت روستاها در کنار رودها، این روستاها به تدریج به شهر تبدیل شدند.
11. شهرهای اولیه در کنار چه عناصری شکل گرفتند؟
    رودهای بزرگ.
12. تمدن‌های بزرگ چگونه به وجود آمدند؟
    با شکل‌گیری شهرهای بزرگ.
13. چه عواملی در شکل‌گیری تمدن‌ها نقش داشت؟
    وجود حکومت، قانون، مهارت در کارها، داد و ستد، عقاید مذهبی و هنر.
14. چه کسی مسئول اداره سرزمین‌ها در گذشته بود؟
    فرمانروایان.
15. فرمانروایان برای اداره کشورها چه تدابیری اتخاذ می‌کردند؟
    قانون‌گذاری برای ایجاد نظم.
16. چرا برخی فرمانروایان به سرزمین‌های دیگر حمله می‌کردند؟
    برای گسترش قلمرو حکومت خود.
17. چه عواملی به اختراع خط منجر شد؟
    نیاز به ثبت اطلاعات و نوشتن قراردادها.
18. چرا اختراع خط اهمیت داشت؟
    در ایجاد و حفظ تمدن‌ها تأثیرگذار بود.
19. دو تمدن باستانی ایران را که از بین رفته‌اند، نام ببرید.
    تمدن شهر سوخته و جیرفت.
20. تمدن ایلام در کجا و چه زمانی شکل گرفت؟
    حدود ۴ تا ۵ هزار سال پیش در خوزستان.
21. ایلامی‌ها از چه نوع خطی استفاده می‌کردند؟
    ابتدا از خط تصویری و سپس از خط میخی.
22. تمدن‌های نخستین در کنار کدام رودها شکل گرفتند؟
    رود کارون در ایران، نیل در مصر، دجله و فرات در بین‌النهرین.

جمع‌بندی

درس نهم مطالعات اجتماعی چهارم، به دانش‌آموزان درک عمیقی از چگونگی تغییرات بنیادی زندگی انسان‌ها از دوران کوچ‌نشینی تا تمدن‌های بزرگ می‌دهد. مباحثی چون کشاورزی، تقسیم کار، شکل‌گیری روستاها و شهرها، داد و ستد و اختراع خط، اجزای کلیدی این تحولات را تشکیل می‌دهند. مطالعه این درس نه تنها دیدگاه تاریخی دانش‌آموزان را گسترش می‌دهد، بلکه اهمیت عوامل اقتصادی و فرهنگی را در شکل‌گیری جوامع بشری آشکار می‌کند.