سوالات متن سلامت و بهداشت دوازدهم درس ششم (بیماری‌های غیر واگیر) با جواب

بیماری‌های غیرواگیر یکی از اصلی‌ترین چالش‌های بهداشتی جوامع مدرن هستند. این بیماری‌ها برخلاف بیماری‌های واگیر، از طریق میکروب‌ها یا ویروس‌ها منتقل نمی‌شوند، بلکه به‌دلیل سبک زندگی ناسالم، عوامل ژنتیکی و محیطی به‌وجود می‌آیند. در این مطلب، به بررسی مهم‌ترین جنبه‌های بیماری‌های غیرواگیر پرداخته و سوالات مرتبط با درس ششم سلامت و بهداشت پایه دوازدهم ارائه می‌کنیم.

سوالات متن درس ششم سلامت و بهداشت دوازدهم

سوالات متن و پاسخ‌های درس ۶ سلامت و بهداشت دوازدهم

بیماری به چه معناست؟
✅ بیماری حالتی است که فرد را از وضعیت طبیعی خارج کرده و سلامت جسمی یا روانی او را دچار اختلال می‌کند.
یک فرد بیمار چه مشکلاتی را تجربه می‌کند؟
✅ او ممکن است درد، ضعف در عملکرد اندام‌ها، کاهش توانایی‌های جسمی و روانی و حتی تهدید حیات را تجربه کند.
طیف سلامتی تا بیماری چگونه دسته‌بندی می‌شود؟
✅ ۱) نزدیک به مرگ، ۲) بیماری شدید، ۳) بیماری متوسط، ۴) بیماری خفیف، ۵) ظاهر سالم، ۶) سلامت کامل.
بیماری‌ها به چند گروه کلی تقسیم می‌شوند؟
✅ به دو گروه: بیماری‌های واگیر و بیماری‌های غیرواگیر.
چرا میزان بیماری‌های غیرواگیر در سال‌های اخیر افزایش یافته است؟
✅ به‌دلیل صنعتی شدن جوامع، تغییر سبک زندگی، کم‌تحرکی، تغذیه ناسالم، استفاده از دخانیات و استرس بالا.
بیماری‌های غیرواگیر چگونه تعریف می‌شوند؟
✅ این بیماری‌ها علت مشخصی ندارند و معمولاً ترکیبی از عوامل خطر در بروز آنها نقش دارد.
عوامل خطرزا در بیماری‌های غیرواگیر شامل چه مواردی هستند؟
✅ عواملی مانند محیط زندگی، سبک زندگی، وضعیت اجتماعی و شرایط ژنتیکی در بروز این بیماری‌ها تأثیر دارند.
بیماری‌های قلبی-عروقی چه بخش‌هایی از بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند؟
✅ این بیماری‌ها قلب، عروق خونی، کلیه‌ها و عروق مغزی را دچار مشکل می‌کنند.
مهم‌ترین دلایل مرگ‌ومیر ناشی از بیماری‌های قلبی-عروقی چیست؟
✅ بیماری انسداد عروق کرونر قلب و سکته‌های قلبی و مغزی.
قلب چه وظیفه‌ای در بدن دارد؟
✅ پمپاژ خون حاوی اکسیژن و مواد مغذی به سراسر بدن و بازگرداندن خون مصرف‌شده به ریه‌ها برای اکسیژن‌گیری مجدد.
چرا عضله قلب به اکسیژن نیاز دارد؟
✅ برای اینکه بتواند به‌طور مداوم فعالیت کند و وظایف خود را انجام دهد.
اکسیژن‌رسانی به قلب چگونه انجام می‌شود؟
✅ توسط دو شریان اصلی کرونر راست و چپ که شبکه‌ای از رگ‌های خونی کوچک‌تر را تغذیه می‌کنند.
چگونه بیماری کرونر قلب ایجاد می‌شود؟
✅ با رسوب کلسترول و چربی در دیواره شریان‌های کرونر، این رگ‌ها تنگ شده و خون‌رسانی به عضله قلب کاهش می‌یابد.
ایسکمی قلبی چیست؟
✅ وضعیتی که در آن خون کافی به عضله قلب نمی‌رسد و باعث درد قفسه سینه یا آنژین صدری می‌شود.
سکته قلبی چگونه اتفاق می‌افتد؟
✅ با انسداد کامل عروق خونی توسط لخته یا پلاک‌های چربی، عضله قلب دچار آسیب جدی می‌شود.
چه عواملی احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهند؟
✅ سن بالا، سابقه خانوادگی، فشار خون بالا، چاقی، دیابت، عدم فعالیت بدنی، مصرف دخانیات.
مهم‌ترین عامل خطر بیماری‌های قلبی-عروقی چیست؟
✅ فشار خون بالا و چربی خون ناسالم.
چرا فشار خون بالا را قاتل خاموش می‌نامند؟
✅ زیرا معمولاً بدون علائم واضح است و زمانی مشخص می‌شود که آسیب جدی به اندام‌ها وارد کرده باشد.
فشار خون چگونه تعریف می‌شود؟
✅ نیرویی که خون برای حرکت در شریان‌ها به دیواره‌های آنها وارد می‌کند.
میزان فشار خون طبیعی چقدر است؟
✅ ۱۲۰/۸۰ میلی‌متر جیوه.
چه عواملی می‌توانند فشار خون را در طول روز تغییر دهند؟
✅ وضعیت بدن، میزان استرس، تغذیه، فعالیت بدنی و مصرف مواد محرک مانند قهوه.
چه زمانی فشار خون پایین محسوب می‌شود؟
✅ اگر به کمتر از ۹۰/۶۰ میلی‌متر جیوه برسد.
چگونه فشار خون بالا به‌وجود می‌آید؟
✅ با سفت شدن دیواره شریان‌ها به دلیل رسوب چربی‌ها، قلب باید با فشار بیشتری خون را پمپاژ کند.
عوامل زمینه‌ساز فشار خون بالا چیست؟
✅ وراثت، سن، چاقی، استرس، تغذیه نامناسب و کم‌تحرکی.
علائم فشار خون بالا چیست؟
✅ سردرد، سرگیجه، تنگی نفس، تپش قلب و خستگی.
چه عواملی به کنترل فشار خون کمک می‌کنند؟
✅ کاهش مصرف نمک، فعالیت بدنی، مدیریت استرس و ترک سیگار.
میزان مصرف مجاز نمک روزانه چقدر است؟
✅ برای افراد زیر ۵۰ سال ۵ گرم و برای افراد بالای ۵۰ سال ۳ گرم.
چربی‌های مضر چه اثری روی بدن دارند؟
✅ افزایش خطر بیماری‌های قلبی، دیابت و سرطان.
چربی‌های خون شامل چه مواردی هستند؟
✅ کلسترول، HDL، LDL و تری‌گلیسیرید.
کلسترول چیست و چگونه وارد بدن می‌شود؟
✅ ماده‌ای چرب که بخشی از آن در کبد ساخته شده و بخشی دیگر از طریق غذاهای پرچرب وارد بدن می‌شود.
چرا HDL را کلسترول خوب می‌نامند؟
✅ چون به کاهش کلسترول بد و پاک‌سازی شریان‌ها کمک می‌کند.
چرا LDL را کلسترول بد می‌نامند؟
✅ چون باعث رسوب چربی در دیواره شریان‌ها و گرفتگی عروق می‌شود.
افزایش تری‌گلیسیرید چه پیامدی دارد؟
✅ افزایش خطر بیماری‌های قلبی و کاهش کلسترول خوب (HDL).
چربی‌ها در رژیم غذایی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
✅ اشباع، غیر اشباع و ترانس.
چربی‌های اشباع چه تأثیری روی بدن دارند؟
✅ افزایش سطح کلسترول بد و احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی.
چربی‌های غیر اشباع چه اثری دارند؟
✅ کاهش کلسترول بد و کمک به سلامت قلب.
چربی‌های ترانس چگونه بر سلامت تأثیر می‌گذارند؟
✅ افزایش کلسترول بد و کاهش کلسترول خوب، که منجر به بیماری‌های قلبی می‌شود.
مهم‌ترین علامت سکته قلبی چیست؟
✅ درد قفسه سینه که ممکن است به شانه‌ها، گردن و بازوها گسترش یابد.
در صورت مشاهده علائم سکته قلبی چه باید کرد؟
✅ فرد را آرام نگه داشت، لباس‌های تنگ را باز کرد و سریعاً اورژانس را خبر کرد.

دیابت چیست و چه عاملی باعث ایجاد آن می‌شود؟
✅ دیابت نوعی بیماری متابولیکی است که در آن بدن نمی‌تواند قند خون را به درستی تنظیم کند. این بیماری به علت کمبود یا عدم عملکرد صحیح انسولین رخ می‌دهد.
چند نوع دیابت وجود دارد؟
✅ دو نوع اصلی: دیابت نوع ۱ (وابسته به انسولین) و دیابت نوع ۲ (وابسته به سبک زندگی و عوامل محیطی).
دیابت نوع ۱ چگونه ایجاد می‌شود؟
✅ سیستم ایمنی بدن به سلول‌های تولیدکننده انسولین در لوزالمعده حمله کرده و تولید انسولین را متوقف می‌کند.
علت اصلی دیابت نوع ۲ چیست؟
✅ مقاومت بدن به انسولین و کاهش تولید آن که به دلیل چاقی، کم‌تحرکی و رژیم غذایی ناسالم رخ می‌دهد.
نشانه‌های اصلی دیابت کدامند؟
✅ تکرر ادرار، تشنگی بیش‌ازحد، کاهش وزن بی‌دلیل، خستگی مفرط و تأخیر در بهبود زخم‌ها.
دیابت چگونه کنترل می‌شود؟
✅ با مصرف غذاهای سالم، ورزش، کاهش وزن، مصرف دارو و در برخی موارد تزریق انسولین.
چرا دیابت خطرناک است؟
✅ اگر کنترل نشود، می‌تواند منجر به عوارضی مانند بیماری‌های قلبی، آسیب کلیوی، نابینایی و قطع عضو شود.
بیماری‌های تنفسی غیرواگیر شامل چه مواردی هستند؟
✅ آسم، بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) و سرطان ریه.
آسم چیست؟
✅ نوعی بیماری مزمن تنفسی است که باعث التهاب و تنگی مجاری هوایی می‌شود و با علائمی مانند سرفه، خس‌خس سینه و تنگی نفس همراه است.
چه عواملی باعث تحریک آسم می‌شوند؟
✅ گرد و غبار، دود سیگار، آلودگی هوا، سرماخوردگی، آلرژی‌ها و فعالیت بدنی شدید.
بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD) چیست؟
✅ یک بیماری پیش‌رونده ریوی که باعث تخریب بافت ریه و کاهش توانایی تنفس می‌شود.
چه عواملی خطر ابتلا به COPD را افزایش می‌دهند؟
✅ مصرف سیگار، تماس طولانی‌مدت با آلودگی هوا و مواد شیمیایی محرک.
چگونه می‌توان از بیماری‌های تنفسی پیشگیری کرد؟
✅ عدم مصرف سیگار، کاهش آلودگی هوا، استفاده از ماسک در محیط‌های آلوده و درمان زودهنگام بیماری‌های ریوی.
سرطان چیست و چگونه به‌وجود می‌آید؟
✅ نوعی بیماری است که در آن سلول‌ها به‌طور غیرقابل‌کنترل تکثیر می‌شوند و می‌توانند به سایر بافت‌های بدن گسترش یابند.
مهم‌ترین عوامل خطر سرطان چیست؟
✅ مصرف سیگار، تغذیه ناسالم، کم‌تحرکی، چاقی، قرار گرفتن در معرض اشعه و عوامل ژنتیکی.
سرطان‌های شایع در جهان کدامند؟
✅ سرطان ریه، پستان، پروستات، روده بزرگ و معده.
چگونه می‌توان از سرطان پیشگیری کرد؟
✅ ترک سیگار، تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم، انجام غربالگری‌های پزشکی و پرهیز از عوامل سرطان‌زا.
بیماری آلزایمر چیست؟
✅ نوعی بیماری مغزی که باعث زوال عقل و کاهش توانایی‌های شناختی و حافظه‌ای می‌شود.
چه عواملی در بروز آلزایمر نقش دارند؟
✅ افزایش سن، عوامل ژنتیکی، آسیب‌های مغزی، فشار خون بالا و دیابت.
چگونه می‌توان از آلزایمر پیشگیری کرد؟
✅ تغذیه سالم، مطالعه و فعالیت ذهنی، ورزش منظم و کنترل بیماری‌های زمینه‌ای.
پوکی استخوان چیست و چه عواملی باعث آن می‌شود؟
✅ بیماری‌ای که در آن استخوان‌ها ضعیف و شکننده می‌شوند. عواملی مانند کمبود کلسیم و ویتامین D، عدم تحرک و یائسگی در زنان خطر ابتلا را افزایش می‌دهد.
چگونه می‌توان از پوکی استخوان جلوگیری کرد؟
✅ مصرف غذاهای سرشار از کلسیم و ویتامین D، ورزش‌های تحمل وزن مانند پیاده‌روی و ترک سیگار و الکل.
افسردگی چیست و چه علائمی دارد؟
✅ یک بیماری روانی است که باعث احساس غم و ناامیدی، از دست دادن انگیزه و کاهش انرژی می‌شود.
عوامل مؤثر در بروز افسردگی کدامند؟
✅ استرس، ژنتیک، مشکلات خانوادگی، تنهایی و بیماری‌های مزمن.
چگونه می‌توان افسردگی را درمان کرد؟
✅ روان‌درمانی، مصرف داروهای ضدافسردگی، ورزش و تکنیک‌های مدیریت استرس.
چاقی چیست و چرا یک بیماری در نظر گرفته می‌شود؟
✅ وضعیتی که در آن مقدار چربی بدن بیش از حد طبیعی است و می‌تواند منجر به بیماری‌های دیگر مانند دیابت، بیماری‌های قلبی و فشار خون بالا شود.
شاخص توده بدنی (BMI) چیست؟
✅ معیاری برای تعیین میزان اضافه‌وزن یا چاقی که از نسبت وزن (بر حسب کیلوگرم) به مجذور قد (بر حسب متر) محاسبه می‌شود.
میزان BMI طبیعی چقدر است؟
✅ بین ۱۸.۵ تا ۲۴.۹ طبیعی در نظر گرفته می‌شود.
چگونه می‌توان وزن را در محدوده سالم نگه داشت؟
✅ داشتن رژیم غذایی متعادل، فعالیت بدنی منظم و پرهیز از غذاهای پرچرب و قندی.
مصرف قند بیش از حد چه عوارضی دارد؟
✅ افزایش وزن، دیابت نوع ۲، پوسیدگی دندان و افزایش خطر بیماری‌های قلبی.
چگونه می‌توان مصرف قند را کاهش داد؟
✅ استفاده کمتر از نوشیدنی‌های شیرین، کاهش مصرف شیرینی‌جات و جایگزینی آنها با میوه‌ها.
نمک زیاد چه تأثیری بر بدن دارد؟
✅ افزایش فشار خون، مشکلات کلیوی و افزایش خطر بیماری‌های قلبی.
بهترین راهکار برای کاهش مصرف نمک چیست؟
✅ حذف نمک اضافی از سفره، استفاده از ادویه‌ها برای طعم‌دهی غذا و اجتناب از غذاهای فرآوری‌شده.
چرا فعالیت بدنی برای سلامتی ضروری است؟
✅ بهبود سلامت قلب، کنترل وزن، کاهش استرس و افزایش طول عمر.
چند دقیقه ورزش روزانه برای حفظ سلامتی توصیه می‌شود؟
✅ حداقل ۳۰ دقیقه فعالیت متوسط در روز.
چرا سیگار کشیدن مضر است؟
✅ باعث افزایش خطر بیماری‌های قلبی، سرطان ریه، بیماری‌های تنفسی و کاهش عملکرد بدن می‌شود.
چگونه می‌توان سیگار را ترک کرد؟
✅ استفاده از روش‌های جایگزین مانند چسب نیکوتین، مشاوره و تغییر سبک زندگی.
آیا مصرف الکل برای سلامت بدن ضرر دارد؟
✅ بله، مصرف الکل می‌تواند به کبد آسیب بزند، خطر ابتلا به سرطان را افزایش دهد و عملکرد مغز را مختل کند.
چگونه می‌توان استرس را کاهش داد؟
✅ ورزش، مدیتیشن، خواب کافی و داشتن ارتباطات اجتماعی مثبت.

سوالات درس ششم سلامت و بهداشت دوازدهم

جمع‌بندی

بیماری‌های غیرواگیر از مشکلات اصلی سلامت در دنیای امروز هستند. با داشتن سبک زندگی سالم، تغذیه مناسب، ورزش منظم و پرهیز از عوامل خطرزا می‌توان از این بیماری‌ها پیشگیری کرد. آگاهی و اقدام به‌موقع می‌تواند تأثیر زیادی در کاهش آمار این بیماری‌ها داشته باشد.