سوالات فصل اول درس اول (چیستی فرهنگ) تحلیل فرهنگی دوازدهم انسانی با جواب

فرهنگ یکی از اساسی‌ترین و پیچیده‌ترین مفاهیم اجتماعی است که بر تمامی جنبه‌های زندگی انسان تأثیر می‌گذارد. در درس اول تحلیل فرهنگی پایه دوازدهم انسانی، به بررسی معنا، ریشه و ابعاد فرهنگ پرداخته می‌شود. در این مقاله، مجموعه‌ای از سوالات مرتبط با این درس همراه با پاسخ‌ ارائه شده است تا درک بهتری از مفهوم فرهنگ و ویژگی‌های آن حاصل شود.

سوالات و پاسخ‌های فصل ۱ درس ۱ تحلیل فرهنگی دوازدهم انسانی

۱. ریشه واژه “فرهنگ” چیست و چه معنایی دارد؟
واژه فرهنگ، یک اصطلاح فارسی است که از ترکیب دو بخش “فر” به معنای پیشرفت و برتری و “هنگ” به معنای اندیشه و تأمل تشکیل شده است. این واژه در لغت‌نامه‌ها به معانی مختلفی چون دانش، هنر، آداب و رسوم و تربیت اشاره دارد.

۲. چگونه می‌توان فرهنگ را تعریف کرد؟
فرهنگ را می‌توان به‌عنوان مجموعه‌ای از دانش‌ها، باورها، هنرها، قوانین و عادات جامعه تعریف کرد. همچنین، برخی آن را مجموعه‌ای از ارزش‌ها، عقاید و الگوهای رفتاری در جامعه می‌دانند.

۳. ریموند ویلیامز چه نقشی در مطالعات فرهنگی دارد؟
ویلیامز یکی از منتقدان برجسته فرهنگی است که به بررسی و طبقه‌بندی تعاریف فرهنگ پرداخته و نقش مهمی در توسعه مطالعات فرهنگی داشته است.

۴. ریموند ویلیامز چگونه تعاریف فرهنگ را دسته‌بندی کرده است؟
او فرهنگ را به سه دسته کلی تقسیم کرده است:

• فرهنگ به‌عنوان رشد فکری و زیبایی‌شناختی فرد و جامعه
• فرهنگ به‌عنوان فعالیت‌های ذهنی و هنری، مانند تئاتر، سینما و معماری
• فرهنگ به‌عنوان سبک زندگی و آداب و رسوم اجتماعی

۵. چرا فرهنگ دارای تعاریف متنوعی است؟
زیرا فرهنگ با انسان در ارتباط است و انسان‌ها به دلیل پیچیدگی‌های فکری و اجتماعی خود، برداشت‌های متفاوتی از فرهنگ دارند.

۶. چه ویژگی‌هایی برای فرهنگ ذکر شده است؟

• ایجاد معنا و ارزش: فرهنگ شکل‌دهنده سبک زندگی و ارزش‌های انسانی است.
• وابستگی به زمان و مکان: فرهنگ در هر جامعه‌ای با توجه به شرایط تاریخی و جغرافیایی متفاوت است.
• میراث جمعی: فرهنگ از نسل‌های پیشین به نسل‌های بعدی انتقال می‌یابد.
• تحول‌پذیری: فرهنگ همواره در حال تغییر و دگرگونی است.
• اکتسابی بودن: افراد از بدو تولد تا پایان عمر، فرهنگ را از طریق نهادهای اجتماعی فرا می‌گیرند.
• نظام‌مند بودن: تمام عناصر فرهنگ به هم مرتبط هستند و بر یکدیگر تأثیر می‌گذارند.

۷. چرا جوامع مختلف دارای برخی ویژگی‌های فرهنگی مشترک هستند؟
زیرا فرهنگ یک پدیده انسانی است و تمام جوامع با موضوع مشترکی به نام “انسان” سروکار دارند.

۸. فرهنگ به چه ابعادی تقسیم می‌شود؟

• فرهنگ ملموس: شامل آثار تاریخی، هنرهای دستی، معماری و سایر جلوه‌های مادی فرهنگ
• فرهنگ ناملموس: شامل باورها، ارزش‌ها، آداب و رسوم، زبان و سایر مفاهیم ذهنی

۹. ارتباط بین دو بعد فرهنگ چگونه است؟
فرهنگ محسوس از فرهنگ نامحسوس نشأت می‌گیرد، درحالی‌که تغییرات فرهنگ محسوس می‌تواند بر فرهنگ نامحسوس تأثیر بگذارد.

۱۰. کدام بعد فرهنگ اهمیت بیشتری دارد؟
فرهنگ نامحسوس، زیرا ریشه اعتقادات، ارزش‌ها و هنجارهای جامعه است و تأثیر عمیقی بر سایر جنبه‌های زندگی دارد.

۱۱. هویت فرهنگی چگونه شکل می‌گیرد؟
هویت فرهنگی یک جامعه نتیجه تعامل میان فرهنگ محسوس و نامحسوس است. ضعف در فرهنگ نامحسوس می‌تواند هویت فرهنگی جامعه را تهدید کند.

۱۲. سطوح فرهنگ کدام‌اند؟

• باورها و اعتقادات: مانند اعتقاد به خدا و آخرت
• ارزش‌ها: مانند عدالت، آزادی و آگاهی
• هنجارها: مانند قوانین و مقررات اجتماعی
• نمادها: مانند پرچم، سرود ملی و علائم راهنمایی

۱۳. چگونه سطوح مختلف فرهنگ به هم مرتبط هستند؟
باورها و ارزش‌ها، ریشه‌های اصلی فرهنگ هستند و بر هنجارها و نمادهای جامعه تأثیر می‌گذارند.

۱۴. صنایع دستی مانند سبدبافی نشان‌دهنده کدام بعد فرهنگ است؟
این صنایع بیانگر بعد محسوس فرهنگ هستند.

۱۵. چرا شیوه معماری و طراحی ساختمان‌ها در دوره‌های مختلف تغییر می‌کند؟
زیرا سبک زندگی، ارزش‌ها و روابط اجتماعی افراد در گذر زمان دچار تغییر شده و این تغییرات بر معماری و شهرسازی تأثیر گذاشته است.

۱۶. چرا آداب احترام در کشورهای مختلف تفاوت دارد؟
چون فرهنگ هر جامعه از باورها، ارزش‌ها و هنجارهای مخصوص به خود تأثیر می‌پذیرد و در نتیجه، شیوه‌های احترام‌گذاری نیز در جوامع مختلف متفاوت است.

جمع‌بندی

فرهنگ به‌عنوان یکی از بنیادی‌ترین عناصر جامعه، دارای تعاریف و ابعاد متعددی است که در طول زمان دچار تغییر و تحول می‌شود. این مفهوم از دو بعد محسوس و نامحسوس تشکیل شده که در تعامل با یکدیگر هویت فرهنگی جوامع را شکل می‌دهند. آگاهی از ویژگی‌ها و سطوح مختلف فرهنگ، به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از تفاوت‌ها و شباهت‌های فرهنگی در جوامع مختلف داشته باشیم و ارتباط موثرتری با دنیای پیرامون خود برقرار کنیم.