سوالات علوم نهم درس پنجم با جواب

درس پنجم علوم نهم به مفهوم نیرو و تأثیرات آن بر اجسام می‌پردازد. این درس شامل بررسی انواع نیروها، قوانین نیوتن و اثرات آن‌ها بر حرکت اجسام است. درک صحیح این مفاهیم برای تحلیل رفتار اجسام در دنیای واقعی بسیار مهم است. در ادامه، سوالات این درس به همراه پاسخ‌های مربوطه ارائه شده است.

سوالات و پاسخ‌ها علوم نهم درس ۵

۱. نیرو چیست؟
جواب: نیرو اثر متقابل دو جسم است یا عاملی است که اگر بر یک جسم وارد شود، باعث تغییر در وضعیتش می‌شود.

۲. در به وجود آمدن نیرو، همواره چند جسم مشارکت دارند و آیا این اجسام لزوماً در تماس با یکدیگر هستند؟
جواب: دو- نیستند.

۳. اگر برایند نیروهای وارد بر جسم صفر باشد، نیروهای وارد بر جسم چه نوعی هستند؟
جواب: متوازن.

۴. نیروهای متوازن را تعریف کنید.
جواب: اگر بر جسمی چند نیرو به طور همزمان اثر کند و این نیروها اثر یکدیگر را خنثی کنند، می‌گوییم نیروهای وارد بر جسم متوازن‌اند.

۵. نیرو چه ویژگی‌هایی دارد؟
جواب: نیرو دارای اندازه و جهت است.

۶. وقتی خودرو در یک مسیر مستقیم با چه حالتی ثابت حرکت کند، نیروهای وارد بر آن متوازن شده‌اند؟
جواب: سرعت.

۷. قانون اول نیوتون را بیان کنید.
جواب: اگر بر جسمی هیچ نیرویی اثر نکند، آن جسم به حرکت یکنواخت خود در راستای خط مستقیم ادامه می‌دهد و اگر جسم در ابتدا ساکن باشد، در حال سکون باقی می‌ماند.

۸. در چه حالتی نیروی خالصی بر جسم اثر می‌کند؟
جواب: اگر توازن نیروها که بر جسم اثر می‌کنند به هم بخورد و همدیگر را خنثی نکنند.

۹. چترباز با سرعت ثابت سقوط می‌کند، علت چیست؟
جواب: برایند نیروهای وارد بر چترباز صفر می‌باشد، یعنی نیروی وزن وارد بر او برابر نیروی مقاومت هوای وارد بر آن است.

۱۰. اثر نیروی خالص بر جسم چیست؟
جواب: بر اثر این نیرو، جسم ساکن شروع به حرکت می‌کند و یا اگر در حال حرکت بود، تغییری در حرکت آن به وجود می‌آید.

۱۱. اگر در پرواز هواپیما، نیروی بالا‌برنده بیشتر از وزن شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
جواب: هواپیما اوج می‌گیرد.

۱۲. اگر در پرواز هواپیما، نیروی بالا‌برنده کمتر از وزن شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
جواب: ارتفاع هواپیما کاهش پیدا می‌کند.

۱۳. در چه صورتی تغییری در حرکت هواپیمای در حال پرواز ایجاد نمی‌شود؟
جواب: وقتی نیروهای وارد بر هواپیما متوازن باشند.

۱۴. نیروی خالص عامل ایجاد چه چیزی است؟
جواب: شتاب.

۱۵. کدام یک از عوامل زیر باعث شتاب جسم می‌شود؟
الف) نیروی متوازن
ب) نیروی خالص
ج) جرم جسم
د) حرکت با سرعت ثابت
جواب: ب) نیروی خالص.

۱۶. اگر نیروهای وارد بر جسم در توازن باشند، یعنی نیروی خالص چه مقدار است؟
جواب: صفر.

۱۷. اگر نیروی خالص وارد بر یک جسم سبب تغییر سرعت آن جسم شود، چه اتفاقی می‌افتد؟
جواب: سبب ایجاد شتاب نیز می‌شود.

۱۸. شتاب یک جسم با هر یک از موارد زیر چه ارتباطی دارد؟
الف) با نیروی وارد بر آن
جواب: شتاب با نیروی وارد رابطه مستقیم دارد.
ب) با جرم جسم
جواب: با جرم جسم رابطه عکس دارد.

۱۹. قانون دوم نیوتن را بیان کنید.
جواب: هر گاه بر جسم نیروی خالصی وارد شود، جسم تحت تأثیر آن نیرو شتاب می‌گیرد که این شتاب نسبت مستقیم با نیروی وارد بر جسم دارد و در همان جهت نیرو است.

۲۰. جهت شتاب در جهت نیروی خالص وارد بر جسم است؟
جواب: بله.

۲۱. شتاب با چه چیزی نسبت وارون دارد؟
جواب: جرم جسم.

۲۲. وزن را تعریف کنید؟
جواب: وزن جسم برابر با نیروی گرانشی است که از طرف زمین بر جسم وارد می‌شود.

۲۳. وزن جسم را با چه چیزی اندازه می‌گیرند؟
جواب: نیروسنج.

۲۴. یکای وزن چیست؟
جواب: نیوتون.

۲۵. شتاب جاذبه در سطح زمین تقریباً چقدر است؟
جواب: ۹.۸ نیوتون بر کیلوگرم.

۲۶. شتاب جاذبه روی سطح ماه چقدر است؟
جواب: ۱.۶ نیوتون بر کیلوگرم.

۲۷. شتاب جاذبه روی کره مریخ چقدر است؟
جواب: ۴ نیوتون بر کیلوگرم.

۲۸. اگر محمد ۹۵۰۰ گرم سیب خرید، وزن آن را روی سطح زمین حساب کنید.
جواب: وزن = ۹۵۰۰ گرم × ۹.۸ متر بر مجذور ثانیه = ۹۳۱۰۰ نیوتن.

۲۹. وزن آن در کره ماه چقدر است؟
جواب: وزن = ۹۵۰۰ گرم × ۱.۶۲ متر بر مجذور ثانیه = ۱۵۳۹ نیوتن.

۳۰. وزن آن در کره مریخ چقدر است؟
جواب: وزن = ۹۵۰۰ گرم × ۳.۷۱ متر بر مجذور ثانیه = ۳۵۴۱۵ نیوتن.

۳۱. عامل غلتیدن یک قطعه سنگ در سراشیبی کوه چه نیرویی است؟
جواب: نیروی گرانشی زمین.

۳۲. با صرف نظر از مقاومت هوا، شتاب کدام یک از حرکت‌های زیر با بقیه برابر نیست؟
جواب: اوج گرفتن هواپیما.

۳۳. کنش و واکنش را با ذکر مثال تعریف کنید.
جواب: شخص به دیوار نیرو وارد می‌کند (کنش) و دیوار نیز نیرویی هم اندازه اما در خلاف جهت به شخص وارد می‌کند (واکنش).

۳۴. نیروی کنش و واکنش همواره چه ویژگی‌هایی دارد؟
جواب: هم اندازه و در خلاف جهت یکدیگرند.

۳۵. ویژگی نیروهای کنش و واکنش را بنویسید.
جواب: این دو نیرو همواره هم اندازه، هم راستا و در خلاف جهت یکدیگرند و بر دو جسم وارد می‌شوند.

۳۶. قانون سوم نیوتون را بیان کنید.
جواب: هر گاه جسمی به جسم دیگر نیرو وارد کند، جسم دوم نیز به جسم اول نیرویی هم اندازه ولی در خلاف جهت وارد می‌کند.

۳۷. هر مورد زیر از کدام یک از قوانین نیوتن پیروی می‌کند؟
الف) پای مریم به شدت به پایه میز برخورد کرده و درد می‌گیرد.
جواب: قانون سوم نیوتن.
ب) هر چقدر جرم یک اتومبیل کمتر باشد، شتاب بیشتری خواهد داشت.
جواب: قانون دوم نیوتن.

۳۸. اصطکاک چیست؟
جواب: به نیرویی گفته می‌شود که در اثر مالش دو سطح ایجاد می‌شود و این نیرو مایل است جسم را از حالت باز دارد.

۳۹. کدامیک از نیروهای زیر، ناشی از تماس دو جسم است؟
جواب: نیروی اصطکاک.

۴۰. انواع نیروی اصطکاک را بیان کنید.
جواب: ۱) نیروی اصطکاک ایستایی، ۲) نیروی اصطکاک جنبشی.

۴۱. نیروی اصطکاک ایستایی چیست؟
جواب: به نیروی اصطکاکی گفته می‌شود که در خلاف جهت نیروی ما به جسم وارد می‌شود و مانع حرکت جسم می‌شود.

۴۲. نیروی اصطکاک جنبشی چیست؟
جواب: هنگامی که جسمی روی سطحی شروع به حرکت می‌کند، نیرویی در خلاف جهت حرکت بر جسم وارد می‌شود که سعی در متوقف کردن جسم دارد.

جمع‌بندی

درس پنجم علوم نهم به بررسی مفهوم نیرو و تأثیرات آن بر اجسام اختصاص دارد. از طریق تحلیل انواع نیروها، قوانین نیوتن و اثرات آن‌ها بر حرکت، دانش‌آموزان با اصول اساسی فیزیک آشنا می‌شوند. در این درس، اهمیت تعادل و عدم تعادل نیروها، تأثیر نیروی خالص بر شتاب و وزن، و همچنین نقش نیروهای اصطکاک مورد توجه قرار گرفته است. این مفاهیم پایه‌ای به دانش‌آموزان کمک می‌کند تا رفتار اجسام را در دنیای واقعی تحلیل و درک کنند. یادگیری این اصول نه تنها در فهم علم فیزیک بلکه در کاربردهای روزمره و مهندسی نیز بسیار ارزشمند است.