سوالات دین و زندگی دوازدهم درس پنجم با جواب

درس پنجم از کتاب دین و زندگی پایه دوازدهم به موضوع “قدرت پرواز” می‌پردازد. این درس در مورد مفهوم اختیار، شواهد آن و تاثیر این ویژگی بر زندگی انسان بحث می‌کند. در اینجا نمونه سوالات متنوعی برای این درس ارائه شده است تا دانش‌آموزان بتوانند آمادگی لازم را برای امتحانات به دست آورند.

سوالات و پاسخ‌ها دین و زندگی دوازدهم درس ۵

1. تنها خالق، مالک، رب و مدبّر جهان …………… و هیچ یک از مخلوقات در ادارهٔ جهان با او …………… نیستند.
   پاسخ: خداست – شریک
2. عمل غیراختیاری و عمل اختیاری را با ذکر مثال مقایسه کنید.
   پاسخ: میان حرکات قلب برای گردش خون و حرکات پا هنگام قدم زدن، تفاوت اساسی وجود دارد. حرکات قلب غیراختیاری است، اما حرکات پا اختیاری و تابع اراده است.
3. اختیار به چه معناست و چگونه حقیقتی است؟
   پاسخ: اختیار، به معنای توانایی انجام یا ترک کار است و حقیقتی وجدانی است که هر انسانی آن را در خود می‌یابد.
4. کسی که اختیار را در سخن یا بحث …………… می‌کند، در عمل از آن بهره می‌برد و آن را …………… می‌کند.
   پاسخ: انکار – اثبات
5. آیا همه امور زندگی ما اختیاری هستند؟ توضیح دهید.
   پاسخ: بسیاری از امور اختیاری نیستند؛ مانند عملکرد دستگاه گوارش، اما اختیار محدود ما مبنای تصمیم‌گیری‌ها و سرنوشت ماست.
6. شواهد وجود اختیار در انسان را نام ببرید.
   پاسخ: ۱- تفکر و تصمیم‌گیری، ۲- احساس رضایت یا پشیمانی، ۳- مسئولیت‌پذیری.
7. بیت “این که فردا این کنم یا آن کنم / خود دلیل اختیار است ای صنم” به چه چیزی اشاره دارد؟
   پاسخ: به یکی از شواهد اختیار یعنی تفکر و تصمیم اشاره دارد.
8. ابیات زیر به چه چیزی اشاره دارند؟ گر نبودی اختیار این شرم چیست / این دریغ و خجلت و آزرم چیست؟ پاسخ: به احساس رضایت یا پشیمانی به عنوان شواهد اختیار اشاره دارد.
9. ابیات زیر به چه چیزی اشاره دارند؟ هیچ گویی سنگ را فردا بیا / ور نیایی من دهم بَد را سزا؟ پاسخ: به مسئولیت‌پذیری انسان اشاره دارند.
10. خدای متعال چگونه بشر را راهنمایی کرده است؟
    پاسخ: خداوند بشر را با قوّهٔ اختیار راهنمایی کرده و او را مختار گذاشته است که هدایت الهی را بپذیرد یا نپذیرد.
11. پیام آیه “اِنّا هَدَیناهُ السَّبیلَ اِمّا شاکِرًا وَ اِمّا کَفورًا” چیست؟
    پاسخ: این آیه به توانایی اختیار در انسان اشاره دارد.
12. پیام آیه “قَد جاءَکُم بَصائِرُ مِن رَبِّکُم فَمَن اَبصَرَ فَلِنَفسِه وَ مَن عَمِیَ فَعَلَیها” چیست؟
    پاسخ: به اختیار انسان در پذیرش یا رد دلایل الهی اشاره دارد.
13. پیام آیه “ذٰلِکَ بِما قَدَّمَت اَیدیکُم وَ اَنَّ اللّٰهَ لَیسَ بِظَلّامٍ لِلعَبیدِ” چیست؟
    پاسخ: اعمال اختیاری انسان علت عقوبت الهی است.
14. خداوند که اختیار را به انسان داده، چه انتظاری دارد؟
    پاسخ: خداوند از انسان می‌خواهد با استفاده از اختیار، در مسیر رشد و کمال حرکت کند.
15. ما در جهانی زندگی می‌کنیم که …………… بر آن حاکم است.
    پاسخ: قدر و قضای الهی
16. قدر به چه معناست؟
    پاسخ: به معنای اندازه و تقدیر به معنای اندازه گرفتن است.
17. قضا به چه معناست؟
    پاسخ: قضا به معنای پایان دادن و حکم کردن است.
18. مخلوقات جهان چگونه به تقدیر و قضای الهی وابسته هستند؟
    پاسخ: تقدیر الهی اندازه و ویژگی موجودات را تعیین می‌کند و قضای الهی به حکم و اراده خداوند آنها را ایجاد می‌کند.
19. اینکه می‌گوییم قدر و قضای الهی بر جهان حاکم است، به چه معناست؟
    پاسخ: به این معنا که جهان براساس اراده و علم الهی تنظیم و اداره می‌شود.
20. خداوند در قبال اعمال اختیاری انسان چه پاداشی یا مجازاتی قرار داده است؟
    پاسخ: براساس اعمال انسان، پاداش یا عقوبت متناسب در نظر گرفته می‌شود.

جمع‌بندی

درس پنجم دین و زندگی دوازدهم به مفهوم اختیار و تأثیر آن در زندگی انسان پرداخته است. سوالات مطرح شده در این مقاله، علاوه بر مرور مفاهیم درس، درک عمیق‌تری از موضوع اختیار و هدایت الهی برای دانش‌آموزان فراهم می‌کند.