سوالات درس ۲۱ مطالعات هفتم (اوضاع اجتماعی ایران باستان) با جواب

درس ۲۱ مطالعات اجتماعی پایه هفتم به بررسی زندگی اجتماعی، ساختار خانوادگی و طبقات اجتماعی در ایران باستان می‌پردازد. این درس اطلاعات مفیدی درباره نحوه ازدواج، شیوه زندگی مردم و تأثیر طبقات اجتماعی در دوران گذشته ارائه می‌دهد. در ادامه، مجموعه‌ای از سوالات متنوع بر اساس این درس آورده شده تا یادگیری بهتر و جذاب‌تری برای دانش‌آموزان فراهم شود.

سوالات و پاسخ‌های درس بیست و یکم مطالعات هفتم

1. نهاد اولیه‌ای که جامعه را شکل می‌دهد، چیست؟
   پاسخ: خانواده
2. ازدواج در دوران کهن ایران چه جایگاهی داشت؟
   پاسخ: این امر به عنوان یک وظیفه دینی و پیمانی مقدس تلقی می‌شد و کسانی که ازدواج نمی‌کردند، ناپسند شمرده می‌شدند.
3. در دوران باستان، مسئولیت پدر در خانواده چه بود؟
   پاسخ: اجرای آیین‌های دینی و تأمین امنیت اعضای خانواده بر عهده او بود.
4. ایرانیان کهن بیشتر با چه کسانی پیمان زناشویی می‌بستند؟
   پاسخ: معمولاً ازدواج‌ها درون خانواده و میان افراد یک دودمان صورت می‌گرفت.
5. چرا در ایران باستان ازدواج‌های خویشاوندی رایج بود؟
   پاسخ: برای حفظ هم‌خونی و استمرار ویژگی‌های خانوادگی و قبیله‌ای.
6. محل اصلی زندگی بیشتر مردم در گذشته ایران کجا بود؟
   پاسخ: اکثر مردم در روستاها ساکن بودند و فعالیت اصلی آن‌ها کشاورزی بود.
7. چه کسانی در شهرهای ایران باستان زندگی می‌کردند؟
   پاسخ: شاهان، مقامات حکومتی، صنعتگران، بازرگانان و حرفه‌ورزان شهرنشین بودند.
8. در کدام دوره تاریخی، شمار شهرها افزایش یافت؟
   پاسخ: در دوران ساسانیان.
9. از چه زمانی مشاغل مختلف پدید آمدند؟
   پاسخ: پس از یک‌جانشینی و تقسیم‌بندی‌های اجتماعی، رسته‌های شغلی شکل گرفتند.
10. اوج نابرابری‌های اجتماعی در چه دوره‌ای مشاهده شد؟
    پاسخ: در دوران حکومت ساسانیان.
11. جامعه آن زمان از نظر سازمانی به چند گروه تقسیم می‌شد؟
    پاسخ: به دو طبقه بزرگ یعنی اشراف و عامه مردم.
12. افراد متعلق به طبقه اشراف در جامعه ساسانی شامل چه کسانی بودند؟
    پاسخ: پادشاه، شاهزادگان، روحانیون زرتشتی، فرماندهان نظامی و کاتبان در این دسته قرار داشتند.
13. چه افرادی در زمره طبقه عامه مردم قرار می‌گرفتند؟
    پاسخ: پیشه‌وران، تاجران، کشاورزان و دامداران.
14. طبقه اشراف چه امتیازاتی داشتند؟
    پاسخ: آن‌ها مالک زمین‌های فراوان بودند، از مالیات معاف بودند و امکان تحصیل برایشان فراهم بود.
15. کشاورزان در جامعه ساسانی با چه مشکلاتی مواجه بودند؟
    پاسخ: آن‌ها تحت فشار مالیاتی بودند، از آموزش مناسب محروم بودند و در جنگ‌ها به‌عنوان نیروی پیاده نظام شرکت می‌کردند.
16. مسئولیت اصلی تأمین اقتصاد کشور در دوره ساسانی بر عهده چه کسانی بود؟
    پاسخ: عمدتاً بر دوش کشاورزان بود.
17. نقش موبدان زرتشتی در ساختار حکومتی ساسانیان چه بود؟
    پاسخ: آن‌ها از اشراف محسوب می‌شدند و به تقویت نظام طبقاتی کمک می‌کردند.
18. دو ویژگی برجسته نظام طبقاتی ساسانیان چه بود؟
    پاسخ:

• افراد قادر به تغییر جایگاه اجتماعی خود نبودند.
• ازدواج بین طبقات اجتماعی پایین و بالا غیرممکن بود.

• مورخان برای بررسی زندگی مردم ایران باستان به چه منبعی رجوع می‌کنند؟
  پاسخ: به کتاب شاهنامه فردوسی.

جمع‌بندی

شناخت جامعه ایران باستان به ما کمک می‌کند تا درک بهتری از ساختار اجتماعی، باورها و شیوه زندگی مردمان آن دوران داشته باشیم. از تقسیم‌بندی طبقاتی تا شیوه‌های ازدواج و زندگی در شهرها و روستاها، این ویژگی‌ها تأثیر عمیقی بر تاریخ و فرهنگ ایران گذاشته‌اند. با مطالعه این درس، می‌توانیم تصویر دقیق‌تری از گذشته خود ترسیم کنیم و از آن برای تحلیل مسائل اجتماعی امروز بهره ببریم.