سوالات جامعه شناسی یازدهم انسانی درس دوم

درس دوم جامعه‌شناسی یازدهم انسانی به بررسی مفهوم فرهنگ، ویژگی‌ها، تفاوت‌ها، و گستره‌ی آن در جوامع مختلف می‌پردازد. از آنجا که فرهنگ هر جامعه به عنوان مجموعه‌ای از ارزش‌ها، باورها و هنجارهای مشترک، بر رفتارها و نگرش‌های افراد تأثیر می‌گذارد، مطالعه و درک آن از اهمیت زیادی برخوردار است. در این مقاله، مجموعه‌ای از سوالات درباره‌ی موضوعات مطرح‌شده در درس دوم جامعه‌شناسی یازدهم انسانی تهیه شده که به فهم بهتر این مفاهیم کمک می‌کند.

نمونه سوالات جامعه شناسی یازدهم انسانی درس ۲

1. آیا تمامی فرهنگ‌ها گستره‌ی جغرافیایی و تداوم تاریخی یکسانی دارند؟
   پاسخ: خیر، برخی از فرهنگ‌ها به دلیل محدوده‌های خاص جغرافیایی یا ویژگی‌های فرهنگی خود، عمر طولانی‌تری دارند، در حالی که برخی دیگر در زمان کوتاهی محو می‌شوند.
2. چه عواملی منجر به تنوع فرهنگ‌ها می‌شوند؟
   پاسخ: تفاوت در عقاید، ارزش‌ها، و شرایط زیستی در جوامع مختلف، موجب ایجاد تنوع در فرهنگ‌ها می‌شود.
3. چگونه فرهنگ‌های مختلف در طول تاریخ ایران شکل گرفته‌اند؟
   پاسخ: در ایران تمدن‌های متنوعی مانند شهر سوخته و تپه سیلک شکل گرفته که برخی عناصر از آن‌ها در فرهنگ کنونی نیز مشاهده می‌شود، مانند جشن‌های نوروز، سیزده‌بدر و غیره.
4. فرهنگ‌ها از لحاظ قابلیت گسترش جغرافیایی و تاریخی به چند دسته تقسیم می‌شوند؟
   پاسخ: به فرهنگ‌هایی که محلی و محدود به جغرافیای خاص هستند و فرهنگ‌هایی که به‌مرور از مرزهای جغرافیایی خود فراتر رفته و جهانی می‌شوند.
5. فرهنگ جهانی چیست و چگونه شکل می‌گیرد؟
   پاسخ: فرهنگ جهانی فرهنگی است که از مرزهای جغرافیایی و قومی فراتر می‌رود و به سبب ویژگی‌های خاص، در جهان انتشار می‌یابد.
6. چه عواملی یک فرهنگ را به سوی جهانی شدن سوق می‌دهند؟
   پاسخ: عواملی مانند سلطه‌جویی، قدرت اقتصادی و فرهنگی می‌توانند فرهنگ یک جامعه را در سطح جهانی گسترش دهند.
7. فرهنگ‌های سلطه‌گر چه ویژگی‌هایی دارند؟
   پاسخ: این فرهنگ‌ها بر پایه‌ی قدرت و ثروت شکل می‌گیرند و بر جوامع دیگر تسلط پیدا می‌کنند و ارزش‌های خود را تحمیل می‌نمایند.
8. چرا فرهنگ‌های سلطه‌گر منجر به بحران‌های روحی و روانی در جوامع می‌شوند؟
   پاسخ: چون این فرهنگ‌ها بیشتر به نیازهای مادی پرداخته و از پاسخگویی به نیازهای معنوی افراد غافل‌اند.
9. فرهنگ اسلامی در چه مواردی با فرهنگ سرمایه‌داری تفاوت دارد؟
   پاسخ: فرهنگ اسلامی به سعادت همگان اهمیت می‌دهد و در پی برآورده کردن نیازهای فطری انسان‌هاست، در حالی که فرهنگ سرمایه‌داری بیشتر بر منافع اقتصادی تأکید دارد.
10. چه نوع فرهنگ‌هایی شایستگی جهانی شدن دارند؟
    پاسخ: فرهنگ‌هایی که ارزش‌های آن‌ها با فطرت انسانی سازگار است و آرمان‌های انسانی و معنوی را دنبال می‌کنند.
11. چگونه فرهنگ حق تعریف می‌شود؟
    پاسخ: فرهنگی که ارزش‌ها و رفتارهای آن مطابق با نیازهای فطری انسان‌ها باشد و به عدالت، معنویت و حقیقت اهمیت بدهد.
12. آیا تمامی فرهنگ‌های جهانی از ویژگی‌های مشترکی برخوردارند؟
    پاسخ: بله، فرهنگ‌های جهانی معمولاً دارای ویژگی‌هایی مانند عدالت، مسئولیت، آزادی و معنویت هستند.
13. فرهنگ‌های فاسقه چگونه جوامعی را ایجاد می‌کنند؟
    پاسخ: این فرهنگ‌ها هنجارها و رفتارهای ناسازگار با ارزش‌ها دارند و باعث ایجاد جامعه‌ای با بحران‌های اخلاقی و اجتماعی می‌شوند.
14. چگونه عدالت می‌تواند بر گسترش یک فرهنگ تأثیر بگذارد؟
    پاسخ: عدالت مانع از بهره‌کشی از جوامع ضعیف می‌شود و به همبستگی بین انسان‌ها کمک می‌کند.
15. چرا معنویت برای یک فرهنگ جهانی اهمیت دارد؟
    پاسخ: معنویت به پرسش‌های بنیادین درباره‌ی زندگی و مرگ پاسخ می‌دهد و از بحران‌های روحی جلوگیری می‌کند.
16. آیا می‌توان فرهنگ‌هایی را که نیازهای مادی انسان را تنها در نظر می‌گیرند، جهانی دانست؟
    پاسخ: خیر، چون این فرهنگ‌ها پاسخگوی نیازهای معنوی انسان نیستند و به همین دلیل نمی‌توانند انسان‌ها را به آرامش کامل برسانند.
17. ویژگی‌های آزادی در فرهنگ اسلامی و سکولار چه تفاوت‌هایی دارند؟
    پاسخ: در فرهنگ اسلامی، آزادی انسان را به خدا نزدیک می‌کند، ولی در فرهنگ سکولار بیشتر بر اساس خواسته‌های فردی و مادی است.
18. مسئولیت و تعهد چه تأثیری بر پایداری یک فرهنگ دارند؟
    پاسخ: مسئولیت و تعهد موجب می‌شوند افراد در برابر تغییرات فرهنگی و نفوذ فرهنگ‌های خارجی مقاومت بیشتری داشته باشند.
19. چگونه عقلانیت به گسترش یک فرهنگ کمک می‌کند؟
    پاسخ: عقلانیت با نظام‌سازی و مدیریت اجتماعی بر اساس ارزش‌ها و عقاید فرهنگی، سبب استحکام و گسترش آن می‌شود.
20. نتایج نادیده گرفتن عدالت در یک فرهنگ جهانی چیست؟
    پاسخ: عدم عدالت منجر به بهره‌کشی و قطبی‌شدن جوامع می‌شود و انسان‌ها را از حقوق خود محروم می‌کند.
21. چرا حقیقت باید در یک فرهنگ جهانی وجود داشته باشد؟
    پاسخ: حقیقت به افراد امکان می‌دهد ارزش‌ها را بسنجند و از هویت فرهنگی خود دفاع کنند.
22. عوامل مؤثر در جهانی شدن فرهنگ اسلامی کدام‌اند؟
    پاسخ: توجه به حقوق و سعادت همه انسان‌ها، عدالت، معنویت و آزادی از جمله عوامل تأثیرگذار در جهانی شدن فرهنگ اسلامی هستند.
23. چه نوع انسان‌هایی در یک فرهنگ جهانی مطلوب پرورش می‌یابند؟
    پاسخ: افرادی که به معنویت، مسئولیت‌پذیری و عدالت پایبند بوده و از سلامت روانی و معنوی برخوردارند.
24. چگونه می‌توان از ورود فرهنگ‌های غیراصیل به یک جامعه جلوگیری کرد؟
    پاسخ: با تقویت هویت فرهنگی و ترویج ارزش‌های معنوی و اخلاقی، مقاومت در برابر فرهنگ‌های خارجی افزایش می‌یابد.
25. عدم برخورداری از هر یک از ارزش‌های جهانی چه تأثیری بر فرهنگ دارد؟
    پاسخ: نبود عدالت به دو قطبی‌شدن جهان، نبود معنویت به بحران‌های روحی و نبود حقیقت به عدم دفاع از ارزش‌ها منجر می‌شود.

جمع‌بندی

در این مجموعه سوالات، ابعاد مختلف فرهنگ جهانی، ویژگی‌ها و چالش‌های آن مورد بحث قرار گرفت. فرهنگ‌هایی که بر مبنای حقیقت، عدالت، معنویت و مسئولیت‌پذیری شکل می‌گیرند، بیشترین شانس را برای جهانی‌شدن دارند. در مقابل، فرهنگ‌هایی که تنها به نیازهای مادی توجه دارند، از پاسخ به نیازهای انسانی بازمی‌مانند و بحران‌ساز می‌شوند.