سوالات جامعه شناسی دوازدهم انسانی درس سوم با جواب

درس سوم جامعه‌شناسی دوازدهم با بررسی مفهوم نظم و بی‌نظمی و تأثیر این دو در زندگی اجتماعی ما آغاز می‌شود. این مبحث تلاش دارد تا به دانش‌آموزان کمک کند تا نظم‌های اجتماعی را بشناسند و توانایی تحلیل پدیده‌های اجتماعی را درک کنند. در ادامه سوالاتی از این درس مطرح شده‌اند.

سوالات و پاسخ‌ها جامعه شناسی دوازدهم انسانی درس سوم

1. چرا انسان‌ها بیشتر متوجه بی‌نظمی‌ها می‌شوند تا نظم‌ها؟
   پاسخ: چون به نظم‌ها عادت کرده‌ایم و توجه ما بیشتر به چیزهایی جلب می‌شود که از این نظم معمول خارج‌اند.
2. آشنایی‌زدایی در جامعه‌شناسی به چه معنی است؟
   پاسخ: به معنای نگریستن به مسائل روزمره از زاویه دید افراد ناآشناست، یعنی تصور کنیم که این مسائل برایمان تازگی دارند و بخواهیم مانند دیگران به آن‌ها نگاه کنیم.
3. آیا می‌توانید مثالی از نظم‌های پنهان در زندگی روزمره خود بزنید؟
   پاسخ: بله، مواردی مانند الگوی خواب، زمان غذا خوردن و حتی سبک آشپزی، نظم‌های پنهانی هستند که اغلب از نظر ما دور می‌مانند.
4. نظم و بی‌نظمی اجتماعی چگونه تعریف می‌شوند؟
   پاسخ: قرار گرفتن هر چیز در جای خود و پیروی از قواعد جامعه نظم است؛ ولی خروج از این قواعد، بی‌نظمی نامیده می‌شود.
5. چه اثراتی از نظم اجتماعی در جامعه مشاهده می‌کنیم؟
   پاسخ: این نظم باعث می‌شود رفتارهای دیگران را پیش‌بینی کنیم، همکاری و مشارکت داشته باشیم و انتظاراتی قابل شناخت داشته باشیم.
6. چگونه می‌توانیم رفتار و نقش افراد مختلف را پیش‌بینی کنیم؟
   پاسخ: با مشاهده و شناخت نظم اجتماعی و تعاملات رایج می‌توانیم انتظارات خود از رفتارهای دیگران را شکل دهیم.
7. وضعیت رعایت قانون در جامعه را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
   پاسخ: در جامعه ما هنوز مشکلاتی از نظر رعایت قانون وجود دارد و عوامل مختلفی می‌توانند باعث قانون‌گریزی شوند، از جمله ناآگاهی و کمبود امکانات.
8. آیا زندگی اجتماعی فقط با قوانین رسمی نظم می‌گیرد؟
   پاسخ: خیر، علاوه بر قوانین رسمی، عرف و آداب و رسوم نیز در جامعه بسیار مؤثرند.
9. ساختار اجتماعی چه معنایی دارد؟
   پاسخ: به معنای چگونگی ارتباط پدیده‌ها و نقش‌ها در یک جامعه و روابط میان آن‌ها است.
10. با مثالی مفهوم ساختار اجتماعی را توضیح دهید.
    پاسخ: مثلاً ساختار دبیرستان با دبستان تفاوت دارد؛ در هر کدام نقش‌ها و تعاملات اجتماعی متفاوت هستند.
11. نظام اجتماعی چیست و چگونه کار می‌کند؟
    پاسخ: نظام اجتماعی مجموعه‌ای از پدیده‌های مرتبط است که برای رسیدن به هدف خاصی در تعامل‌اند، مثل مدرسه که هدف تربیت و آموزش دارد.
12. چرا نظام اجتماعی پویا است؟
    پاسخ: به دلیل تأثیر متقابل اجزای آن بر یکدیگر، مانند تعاملات بین دانش‌آموزان و معلمان که بر جو مدرسه تأثیر می‌گذارد.
13. آیا نظام اجتماعی می‌تواند تغییر کند؟
    پاسخ: بله، هم در خود و هم در محیطش تغییراتی ایجاد می‌کند؛ مثلاً رشد جمعیت بر نظام اجتماعی تأثیر می‌گذارد.
14. نظام اجتماعی چه شباهتی به موجودات زنده دارد؟
    پاسخ: همانند موجود زنده، نظام اجتماعی نیز برای ادامه حیات و تطبیق با تغییرات، خود را تغییر می‌دهد.
15. یک نظام اجتماعی برای تداوم نیاز به چه چیزهایی دارد؟
    پاسخ: نیازمند هدف، تعریف نقش‌ها و هماهنگی در ساختار اجتماعی است.
16. هم‌تغییر چیست؟
    پاسخ: به معنای ارتباط میان تغییر دو پدیده است؛ مثلاً افزایش مطالعه و افزایش نمرات.
17. آیا رابطه‌ای بین بیکاری و سایر عوامل مانند دانش و رکود اقتصادی وجود دارد؟
    پاسخ: بله، این عوامل به صورت معنادار با یکدیگر مرتبط‌اند و قابل مشاهده و مطالعه نیز هستند.
18. تبیین یعنی چه؟
    پاسخ: تبیین به معنای بیان دلایل و چرایی رخداد پدیده‌هاست؛ مثلاً رکود اقتصادی موجب افزایش بیکاری می‌شود.
19. چرا در قرن نوزدهم علاقه به تبیین بیشتر شد؟
    پاسخ: به دلیل پیشرفت علوم طبیعی که نگاه تجربی به پدیده‌ها را رایج کرد.
20. جامعه‌شناسی تبیینی چه نوع رویکردی دارد؟
    پاسخ: این جامعه‌شناسی پدیده‌های اجتماعی را به شیوه حسی و تجربی بررسی می‌کند.

جمع‌بندی

در این مقاله تلاش کردیم مفاهیم مهم درس سوم جامعه‌شناسی دوازدهم را با بیانی متفاوت و بازبینی شده مطرح کنیم. این سوالات به درک عمیق‌تر مباحث مربوط به نظم، ساختار و تغییرات اجتماعی کمک می‌کنند و ما را با چالش‌ها و اثرات نظم در جامعه آشنا می‌سازند. با تکیه بر این سوالات و پاسخ‌های مطرح شده، دانش‌آموزان می‌توانند نگاهی تازه به نظم‌ها و بی‌نظمی‌های پنهان زندگی روزمره داشته باشند و با این شناخت، تعاملات اجتماعی خود را بهبود بخشند.