سوالات تاریخ یازدهم ریاضی و تجربی درس دوم دوران ناصرالدین شاه با جواب

درس دوم تاریخ معاصر ایران پایه یازدهم تجربی و ریاضی به بررسی نقش اصلاحات و قراردادهای اقتصادی و سیاسی در دوران قاجار می‌پردازد. از اقدامات امیرکبیر گرفته تا قراردادهای مهمی مانند رویتر و تالبوت، این دوره یکی از حساس‌ترین مراحل تاریخ ایران محسوب می‌شود. در این بخش، مجموعه‌ای از سوالات این درس را همراه با پاسخ ارائه کرده‌ایم تا درک مفاهیم برای دانش‌آموزان ساده‌تر شود.

نمونه سوالات درس ۲ تاریخ یازدهم ریاضی و تجربی

1. در زمان سلطنت کدام پادشاه قاجار، امیرکبیر به عنوان صدر اعظم منصوب شد؟

   • پاسخ: در دوران سلطنت ناصرالدین‌شاه قاجار.

2. برخی از مهم‌ترین اقدامات امیرکبیر در دوران صدارت او چه بودند؟

   • پاسخ:
     1. حذف القاب و عناوین غیرضروری درباری.
     2. اعزام دانشجویان به اروپا برای یادگیری علوم و فنون جدید.
     3. جذب معلمان و استادان خارجی به جز از کشورهای انگلستان و روسیه.
     4. ترجمه کتاب‌ها، مقالات و نشریات علمی.
     5. تأسیس مدرسه دارالفنون در تهران.
     6. تقویت نیروی نظامی کشور.
     7. مقابله با نفوذ کشورهای بیگانه در امور داخلی ایران.

3. دو فردی که در انعقاد قراردادهای رویتر و تالبوت نقش اساسی داشتند چه کسانی بودند؟

   • پاسخ: میرزا حسین خان سپه‌سالار و میرزا ملکم خان.

4. محتوای قرارداد رویتر چه بود؟

   • پاسخ: بر اساس این قرارداد، امتیاز احداث راه‌آهن و بهره‌برداری از معادن (به‌جز طلا، نقره و سنگ‌های قیمتی) به همراه استفاده از جنگل‌ها، قنات‌ها و کانال‌های آبی ایران به مدت ۷۰ سال به شخصی به نام رویتر واگذار شد. همچنین گمرک ایران نیز برای مدت ۲۵ سال تحت کنترل او قرار گرفت.

5. در قبال اعطای امتیاز رویتر، چه امتیازی به ایران داده شد؟

   • پاسخ: یک وام به مبلغ ۲۰۰ هزار لیر به منظور تأمین هزینه سفر ناصرالدین‌شاه به اروپا اختصاص یافت.

6. واکنش‌ها در داخل و خارج از کشور نسبت به امتیاز رویتر چگونه بود؟

   • پاسخ: در خارج از کشور، روسیه با این امتیاز مخالفت کرد و در داخل، علما و اقشار مختلف مردم، به‌ویژه آیت‌الله ملاعلی کنی، به شدت علیه آن اعتراض کردند.

7. پس از لغو قرارداد رویتر، چه امتیازی به جای آن به طرف خارجی داده شد؟

   • پاسخ: امتیاز تأسیس بانک شاهنشاهی به خارجی‌ها واگذار شد.

8. قرارداد تالبوت با چه هدفی امضا شد و مفاد آن چه بود؟

   • پاسخ: این قرارداد امتیاز خرید و فروش توتون و تنباکو را به شرکت انگلیسی تالبوت واگذار می‌کرد. طبق این توافق، ایران سالانه مبلغی معادل ۱۵ هزار و یک‌چهارم لیر دریافت می‌کرد.

9. کدام مرجع دینی فتوای تحریم استعمال توتون و تنباکو را صادر کرد؟

   • پاسخ: آیت‌الله میرزا حسن شیرازی.

10. فتوای تحریم تنباکو چه تأثیراتی به دنبال داشت؟

• پاسخ:
  1. ضربه‌ای جدی به استعمارگران و وابستگان داخلی آنان وارد کرد.
  2. به مردم ایران نشان داد که می‌توانند در برابر ظلم و استعمار مقاومت کنند.
  3. این حرکت نقطه شروعی برای بیداری ملی و آغاز نهضت مشروطه شد.

11. نام یکی از شخصیت‌هایی که با قرارداد تالبوت مخالفت کرد و در این خصوص نامه‌ای به میرزای شیرازی نوشت را بیان کنید.

• پاسخ: سید جمال‌الدین اسدآبادی.

جمع‌بندی

درس دوم تاریخ معاصر ایران به ما نشان می‌دهد که چگونه اصلاحات داخلی و قراردادهای استعماری تأثیر بسزایی در تحولات سیاسی و اجتماعی کشور داشتند. مقاومت مردم، همراه با تلاش‌های شخصیت‌های تأثیرگذار، زمینه‌ساز بیداری ملت و آغاز حرکت‌های آزادی‌خواهانه شد. بررسی این موضوعات به درک بهتر علل و پیامدهای نهضت‌های سیاسی آینده کمک شایانی می‌کند.