سوالات انسان و محیط زیست یازدهم درس ۷ محیط زیست، بستر گردشگری مسئولانه با جواب

گردشگری در دنیای امروز دیگر فقط یک تفریح ساده نیست؛ بلکه به عنوان صنعتی جهانی و فرهنگی تأثیرگذار شناخته می‌شود. این فعالیت هم‌زمان با لذت‌بردن از طبیعت و مکان‌های تاریخی، می‌تواند ابزار قدرتمندی برای توسعه اقتصادی، فرهنگی و زیست‌محیطی باشد. در درس هفتم کتاب «انسان و محیط زیست» پایه یازدهم، به نقش گردشگری در حفاظت از محیط زیست و ایجاد تعامل میان انسان و طبیعت پرداخته شده است. در ادامه، مجموعه‌ای از سوالات مفهومی و آموزشی را با پاسخ‌های دقیق و علمی مرور خواهیم کرد.

نمونه سوالات درس هفتم انسان و محیط زیست یازدهم

1. منظور از گردشگری چیست و چه شرایطی باید برای آن مهیا باشد؟
   پاسخ: به هرگونه مسافرتی که فرد از محل زندگی‌اش خارج شود و دست‌کم یک روز و حداکثر یک سال در مکان دیگری برای تفریح، آموزش، تجارت یا دلایل دیگر اقامت کند، گردشگری گفته می‌شود.

2. گردشگران داخلی و خارجی بیشتر به چه دلیل به ایران سفر می‌کنند؟
   پاسخ: ایران با داشتن گنجینه‌ای از جاذبه‌های طبیعی، تاریخی و فرهنگی، مقصدی مهم برای گردشگران داخلی و خارجی است.

3. چه فوایدی را می‌توان برای گسترش هدفمند گردشگری برشمرد؟
   پاسخ:

   • رونق اقتصادی، فرهنگی و حتی سیاسی منطقه میزبان

   • ایجاد مشاغل نوین و جذب سرمایه از طریق مراکز اقامتی، پذیرایی و خدمات گردشگری

4. گردشگری به چه فاکتورهایی وابسته است؟
   پاسخ: امنیت در ابعاد سیاسی، اقتصادی و روابط محترمانه میان افراد از ارکان مهم در رونق گردشگری است.

5. چرا از نگاه فرهنگی و اجتماعی، گردشگری اهمیت دارد؟
   پاسخ: به واسطه گردشگران، امکان معرفی و ترویج زبان، فرهنگ و آداب‌ورسوم جوامع میزبان فراهم می‌شود.

6. با ذکر مثال، دو نوع برخورد متفاوت با جاذبه‌های گردشگری را شرح دهید.
   پاسخ:

   • نمونه منفی: گروه‌های افراطی مانند داعش که آثار باستانی در عراق و سوریه را ویران کردند.

   • نمونه مثبت: شهر شوشتر که با بهره‌گیری از آثار تاریخی آبی به مقصدی گردشگری تبدیل شده است.

7. نگاهی به تاریخچه گردشگری در ایران بیندازید.
   پاسخ: ایران با پیشینه‌ای چند هزار ساله در زمینه سفر و سیر و سیاحت، با تنوع فرهنگی و جغرافیایی خود همواره مورد توجه گردشگران بوده است.

8. کاروانسراها چه نقشی در سفرهای گذشته داشته‌اند؟
   پاسخ: محل‌هایی برای استراحت مسافران و کاروان‌ها در مسیرهای طولانی بودند که امکانات مختلفی را فراهم می‌کردند.

9. کاروانسراهای امروزی چه تغییری کرده‌اند؟
   پاسخ: بسیاری از آن‌ها بازسازی شده و به مهمانسراها یا اقامتگاه‌های سنتی تبدیل شده‌اند.

10. سیزدهم فروردین در فرهنگ ایرانی چه نام دارد و چه مفهومی دارد؟
    پاسخ: روز “سیزده به در” به عنوان نمادی از دوستی با طبیعت و همزیستی مسالمت‌آمیز با زمین شناخته می‌شود.

11. نقش و هدف اصلی جشن سیزده به در در ایران باستان چه بوده است؟
    پاسخ: ایرانیان باستان پس از ۱۲ روز جشن، روز سیزدهم را با حضور در دل طبیعت برای آغاز سالی پربرکت جشن می‌گرفتند.

12. سفرنامه‌نویسی یعنی چه؟
    پاسخ: روایتی ادبی از تجربیات، مشاهدات و احساسات یک فرد در طول سفرش است.

13. چه اتفاقاتی می‌تواند در اثر گردشگری بی‌برنامه به وجود بیاید؟
    پاسخ:

• تخریب آثار باستانی

• آسیب به طبیعت و منابع طبیعی

• توسعه ناهماهنگ و ناپایدار اقامتگاه‌ها در مناطق گردشگری

14. بوم‌گردی را چگونه می‌توان تعریف کرد؟
    پاسخ: سفری مسئولانه به مناطق طبیعی با هدف حفظ محیط زیست و کمک به معیشت مردم محلی.

15. چه نوع سفرهایی زیرمجموعه بوم‌گردی به حساب می‌آیند؟
    پاسخ: از یک سفر علمی تا گذراندن تعطیلات در روستاها؛ همه می‌توانند به نوعی در قالب بوم‌گردی قرار گیرند.

16. بازدید از مکان‌های تاریخی چگونه می‌تواند جزو بوم‌گردی محسوب شود؟
    پاسخ: اگر همراه با احترام به محیط زیست و فرهنگ منطقه انجام گیرد، این بازدیدها بوم‌گردی به شمار می‌آیند.

17. سه ویژگی مهم سفرهای بوم‌گردی را نام ببرید.
    پاسخ:

• کمک به حفظ تنوع زیستی

• ایجاد منافع برای ساکنان بومی

• افزایش آگاهی عمومی درباره محیط زیست

18. بوم‌گردی با چه هدفی دنبال می‌شود؟
    پاسخ: هدف اصلی آن رسیدن به محیط زیستی پایدار است.

19. چه چیزی برای تحقق گردشگری پایدار ضروری است؟
    پاسخ: آموزش و ترویج فرهنگ زیست‌محیطی در بین گردشگران.

20. آیا صرف حضور در طبیعت بوم‌گردی محسوب می‌شود؟
    پاسخ: نه لزوماً، اما بعضی فعالیت‌ها مثل وقت‌گذرانی ساده نیز می‌تواند زیر مجموعه آن قرار گیرد.

21. چرا مزارع روستایی برای بوم‌گردی مناسب هستند؟
    پاسخ: زیرا می‌توانند در خدمت کشاورزی پایدار و حفظ گونه‌های خاص گیاهی و جانوری باشند.

22. اهداف بوم‌گردی در جوامع آسیب‌پذیر چیست؟
    پاسخ: حفظ محیط زیست و تأمین معیشت مردم در برابر تهدیداتی مثل جنگل‌زدایی یا صنعت ناپایدار.

23. چه اقدامات مهمی در این جوامع صورت می‌گیرد؟
    پاسخ: شامل آموزش، مشارکت محلی، کاشت درخت، و احیای فرهنگی.

24. چه مناطقی در ایران تحت حفاظت سازمان محیط زیست قرار دارند؟
    پاسخ: پارک‌های ملی، آثار طبیعی ملی، مناطق حفاظت‌شده و پناهگاه‌های حیات وحش.

۲۵ تا ۲۸. تعاریف پارک ملی، آثار طبیعی ملی، مناطق حفاظت‌شده و پناهگاه‌های حیات وحش چیست؟
پاسخ:

• پارک ملی: نمونه‌های برجسته طبیعی تحت حفاظت

• اثر طبیعی ملی: پدیده‌های نادر با ارزش علمی یا تاریخی

• منطقه حفاظت‌شده: اراضی برای احیای تنوع زیستی

• پناهگاه حیات وحش: زیستگاه‌های مهم برای گونه‌های جانوری خاص

29. مهم‌ترین قوانین مربوط به مناطق حفاظت‌شده چیست؟
    پاسخ: شکار، تخریب، بهره‌برداری بدون مجوز، و عبور غیرمجاز ممنوع است.

30. مفهوم توسعه پایدار چیست؟
    پاسخ: توسعه‌ای که نیازهای امروز را بدون آسیب به نیاز نسل‌های آینده تأمین کند.

31. گردشگری پایدار به چه معناست؟
    پاسخ: رشد و توسعه‌ای هماهنگ با حفظ منابع طبیعی، فرهنگی و تاریخی.

32. گردشگری مسئولانه چگونه تعریف می‌شود؟
    پاسخ: سفری آگاهانه با رعایت حقوق میزبان، بدون آسیب به طبیعت و فرهنگ منطقه.

جمع‌بندی

درس هفتم کتاب انسان و محیط زیست، نگاهی جامع به نقش گردشگری در تعامل با طبیعت و جامعه دارد. از مفاهیم ابتدایی مثل تعریف گردشگری تا رویکردهای نوین مانند بوم‌گردی، همگی نشان می‌دهند که سفر کردن تنها جابه‌جایی فیزیکی نیست، بلکه ابزاری برای یادگیری، ارتباط فرهنگی، حفاظت از محیط زیست و توسعه پایدار است. اگر با مسئولیت‌پذیری سفر کنیم، می‌توانیم به بخشی از راه‌حل مشکلات زیست‌محیطی نیز تبدیل شویم، نه فقط یک تماشاگر.