سوالات انسان و محیط زیست یازدهم درس ۵ زباله، فاجعۀ محیط زیست با جواب

محیط زیست به عنوان بستر زندگی بشر، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است و یکی از چالش‌های بزرگ جهان امروز، مدیریت زباله‌ها و پسماندهاست. زباله‌های شهری، صنعتی، بیمارستانی و خطرناک، همگی تأثیرات منفی بر محیط زیست دارند و مدیریت نامناسب آن‌ها می‌تواند منجر به مشکلات جدی زیست‌محیطی شود. در این مقاله به بررسی انواع زباله‌ها، روش‌های دفع آن‌ها و اهمیت بازیافت در درس پنجم انسان و محیط زیست پایه یازدهم می‌پردازیم.

سوالات و پاسخ‌های درس ۵ انسان و محیط زیست یازدهم

1. به چه موادی زباله گفته می‌شود؟

   • زباله به موادی اطلاق می‌شود که پس از مصرف دیگر مورد استفاده قرار نمی‌گیرند و به عنوان پسماند باقی می‌مانند.

2. چند دسته‌بندی اصلی برای زباله‌ها وجود دارد؟

   • پسماندها شامل زباله‌های خانگی و شهری، کشاورزی، صنعتی، بیمارستانی و زباله‌های خطرناک می‌شوند.

3. زباله‌های شهری معمولاً شامل چه موادی هستند؟

   • این نوع زباله‌ها شامل باقی‌مانده مواد خوراکی، پوست میوه‌ها، پلاستیک، فلزات، کاغذ، پارچه و شیشه هستند.

4. زباله‌های صنعتی و ساختمانی چگونه پدید می‌آیند؟

   • این نوع پسماندها در نتیجه فعالیت‌های صنعتی و عمرانی تولید شده و شامل ضایعات فلزی، پلاستیکی و نخاله‌های ساختمانی می‌شوند.

5. چرا زباله‌های بیمارستانی اهمیت ویژه‌ای دارند؟

   • زباله‌های حاصل از فرآیندهای پزشکی مانند سرنگ‌ها، مواد پانسمانی و داروهای فاسد، به دلیل خطر انتقال بیماری‌ها و آلودگی، نیاز به دفع ویژه دارند.

6. زباله‌های خطرناک شامل چه نوع موادی می‌شوند؟

   • این زباله‌ها موادی مانند باتری‌های فرسوده، رنگ‌های شیمیایی، زباله‌های الکترونیکی و مواد پرتوزا را در بر می‌گیرند که ممکن است برای محیط زیست و سلامت انسان مضر باشند.

7. چرا زباله‌های بیمارستانی در دسته زباله‌های خطرناک قرار می‌گیرند؟

   • به دلیل دارا بودن مواد عفونی و شیمیایی، این زباله‌ها باید با روش‌های خاص و ایمن امحا شوند تا سلامت عمومی به خطر نیفتد.

8. پسماندهای شهری به چه گروه‌هایی تقسیم می‌شوند؟

   • زباله‌های شهری را می‌توان به دو دسته پسماندهای خشک و پسماندهای تر طبقه‌بندی کرد.

9. چرا زباله‌ها یکی از مسائل مهم محیط زیستی محسوب می‌شوند؟

   • پسماندها نه تنها باعث آلودگی خاک و آب می‌شوند، بلکه تولید بیش از حد آن‌ها سلامت انسان و حیوانات را به خطر می‌اندازد.

10. تفاوت تولید زباله در کشورهای صنعتی و توسعه‌نیافته چیست؟

• کشورهای توسعه‌یافته به علت مصرف بیشتر، زباله‌های بیشتری تولید می‌کنند، درحالی‌که کشورهای کم‌درآمد، زباله کمتری دارند اما مدیریت پسماند در آن‌ها با مشکلات بیشتری مواجه است.

11. مدیریت پسماند چیست و چه وظایفی بر عهده دارد؟

• شامل جمع‌آوری، حمل، پردازش، بازیافت و دفع زباله‌ها با هدف کاهش اثرات منفی آن‌ها بر محیط زیست است.

12. چگونه کشورهای موفق در زمینه مدیریت پسماند عمل می‌کنند؟

• برخی کشورها با استفاده از فناوری‌های نوین، بازیافت گسترده و تولید انرژی از زباله، مدیریت بهتری بر پسماندها دارند.

13. در ایران کدام نهاد مسئول مدیریت پسماند است؟

• سازمان مدیریت پسماند که تحت نظارت شهرداری فعالیت می‌کند.

14. چه سرنوشتی در انتظار زباله‌های شهری است؟

• روش‌هایی مانند دفن، سوزاندن، بازیافت و تبدیل آن به کمپوست برای زباله‌ها استفاده می‌شود.

15. زباله‌های جمع‌آوری‌شده به کجا منتقل می‌شوند؟

• پس از جمع‌آوری توسط کامیون‌های زباله‌بر، به محل دفن زباله یا مراکز بازیافت منتقل می‌شوند.

16. گورستان زباله چیست؟

• مکانی برای دفن زباله‌های غیرقابل بازیافت که در خارج از مناطق شهری ایجاد می‌شود.

17. دلیل انتخاب مناطق خارج از شهر برای دفن زباله چیست؟

• جلوگیری از آلودگی هوا، آب و کاهش تأثیرات زیست‌محیطی بر جمعیت انسانی.

18. چگونه دفن زباله ممکن است آب‌های زیرزمینی را آلوده کند؟

• نشت شیرابه‌های زباله به داخل زمین می‌تواند منابع آب زیرزمینی را آلوده کند.

19. برای کاهش خطرات گازهای تولیدی در گورستان‌های زباله چه اقداماتی انجام می‌شود؟

• نصب لوله‌های مخصوص برای تخلیه گازهای متصاعد شده از زباله‌ها.

20. مشکلات دفن زباله در مناطق پرباران چیست؟

• افزایش میزان شیرابه‌ها و آلودگی محیط زیست به دلیل رطوبت بالا.

21. چگونه پراکندگی زباله در طبیعت به سلامت انسان آسیب می‌زند؟

• زباله‌های پراکنده به‌وسیله حیوانات خورده شده و وارد زنجیره غذایی می‌شوند، که می‌تواند منجر به بیماری‌های مختلف شود.

22. چرا به‌طور مداوم به محل‌های جدید برای دفن زباله نیاز داریم؟

• با پر شدن گورستان‌های زباله، باید محل‌های جدید برای دفن ایجاد شوند.

23. سوزاندن زباله چه پیامدهایی دارد؟

• آلودگی هوا، تولید خاکسترهای سمی و افزایش هزینه‌های زیست‌محیطی.

24. نیروگاه‌های زباله‌سوز چه کاربردی دارند؟

• تولید انرژی الکتریکی و حرارتی از طریق سوزاندن زباله‌ها.

25. پوسال (کمپوست) چیست و چگونه تولید می‌شود؟

• نوعی کود طبیعی است که از تجزیه پسماندهای آلی به دست می‌آید و برای تقویت خاک استفاده می‌شود.

26. چرا بازیافت اهمیت دارد؟

• باعث کاهش آلودگی، صرفه‌جویی در منابع طبیعی و کاهش مصرف انرژی می‌شود.

27. کدام مواد قابلیت بازیافت دارند؟

• موادی مانند کاغذ، شیشه، پلاستیک، فلزات و برخی مواد الکترونیکی قابل بازیافت هستند.

28. کارخانه‌های بازیافت چه اقداماتی انجام می‌دهند؟

• مواد قابل بازیافت را تفکیک، پردازش و به مواد جدید تبدیل می‌کنند.

جمع‌بندی

مدیریت صحیح زباله و پسماندها از اساسی‌ترین اقداماتی است که برای حفظ محیط زیست باید انجام شود. روش‌هایی مانند بازیافت، تولید انرژی از زباله و تولید کمپوست، به کاهش آلودگی کمک کرده و منابع طبیعی را حفظ می‌کنند. برای رسیدن به محیطی پاک و سالم، آگاهی و مشارکت عمومی در تفکیک زباله‌ها و استفاده از محصولات بازیافتی ضروری است.